مطالعه تطبیقی پیرنگ انشعابی در سینما و قصه های قرآن کریم

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای تاریخ تحلیلی و تطبیقی هنر اسلامی دانشگاه شاهد دانشکده هنر

2 استادیار گروه نقاشی - دانشکده هنر دانشگاه شاهد (نویسنده مسئول)

3 استادیار گروه پژوهش هنر دانشکده هنر دانشگاه شاهد

چکیده

گرچه ظهور پیرنگ‌های مبتنی بر تکرار به دهۀ پنجاه در سینما باز می‌گردد، اما نامی‌که امروزه با آن شناخته می‌شوند در دهۀ اول قرن حاضر توسط دیوید بردول پیشنهاد شده است: «پیرنگ انشعابی»، «دیوید بردول» روایتی را که در آن یک شخصیت در موقعیتی واحد دست به انتخاب‌های مختلف زده ـ و با سرنوشت‌های متفاوتی روبه رو می‌شود ـ و روایت، نتایج حاصله از آن «انتخاب» را به نمایش می‌گذارد پیرنگ «انشعابی» می‌نامد. این نوع از پلات انواع و اشکال گوناگونی را دارا است. این مقاله تلاش می‌کند تا با بهره‌گیری از روش «تحلیل روایت»، ضمن معرفی انواع پیرنگ‌های انشعابی و خصوصیات هر یک، نشان دهد که چنین پیرنگی نیز در قرآن وجود دارد گرچه پیرنگ انشعابی بکار رفته در قرآن کارکردی متفاوت از قرینه سینمایی خود یافته است. اگر در سینما این پیرنگ بکار گرفته می‌شود تا نشان دهد که شخصیت اصلی با چه امکانات و احتمالاتی روبه رو است در قرآن این پیرنگ جنبه‌ها، ابعاد و ساحت‌های مختلف یک موضوع و شخصیت را به تصویر می‌کشد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A Comparative Study of the Forking-Path Plot in Cinema and Quran Tales

نویسندگان [English]

  • Ahmad Ali Sajjadi Sadr 1
  • Morteza Afshari 2
  • Mehdi Pourrezaian 3
1 Ph.D student of the Analytic History of Islamic art , Art faculty ,Shahed University
2 Assistant Professor of Painting Department, Art fcaulty, Shahed University (Corresponding Author)
3 Assistant Professor at Department of Art Research, Art Faculty, Shahed University
چکیده [English]

Although the emergence of iterative structures in the cinema returns to the eighties, but the name that is known today, In the first decade of this century has been suggested by David Bordwell: “Forking-path plot”. This type of plot shows a character in a single position making different choices - or faces different chances - and the narrative presents the results of that choice. Forking-path narrative has different types and forms.This article tries to take advantage of using "narrative analysis" to introduce the types and characteristics of each forking-path structures, and show that such a structure exists in the Quran. Forking-path structure used in the Qur'an has a different function than its cinematic counterpart. If this structure is used in cinema to show that the main character is faced with both opportunities and possibilities, in the Qur'an, the structure shows aspects, dimensions and different aspects of a subject and character.

کلیدواژه‌ها [English]

  • forking-path structure
  • iteration
  • Qur'an
  • Story of Moses
  • point of veiw
  • cinematic narrative

مراجع

 قرآن کریم (1384). ترجمه علی موسوی گرمارودی، ویراستاران بهاءالدین خرمشاهی، حسین صدرالحفاظ و حسین استادولی، تهران: انتشارات قدیانی.
باطنی، محمدرضا (۱۳۸۸). در سایه آفتاب، شعر فارسی و ساخت شکنی در شعر مولوی، تهران: انتشارات سخن.
 برانیگان،‌ ادوارد (1396). درک روایت و فیلم، ترجمة سیدجلیل لنگرودی، تهران: انتشارات سیاهرود.
شاهوردی، فرحناز (۱۳۹۳). بررسی زیبایی شناسی تکرار در قرآن کریم، مشهد: بنیاد پژوهش‌های اسلامی.
محمدپور، احمد (۱۳۹۷). ضد روش زمینه‌های فلسفی و رویه‌های عملی در روش‌شناسی کیفی، تهران: انتشارات لوگوس.
ریکور، پل(1383). پیرنگ و حکایت تاریخی، جلد۱ از زمان و حکایت، ترجمة مهشید نونهالی،  تهران: گام نو.
ریمون-کنان، شلومیت (1387). روایت داستانی: بوطیقای معاصر. ترجمه ابوالفضل حری. تهران: انتشارات نیلوفر.
حری، ابوالفضل(۱۳۸۸). «کارکرد تصریف در دو سوره قرآنی ناظر به داستان آفرینش در پرتو فراکارکرد متنی هلیدی» فصلنامه پژوهش زبان‌های خارجی، شماره ۵۵: ۱۰۱ـ۱۱۶.
فروزان‌فر، عبداله، نهله غروی نائینی، و شادی نفیسی(1392). «تکرار در قصه‌های قرآن کریم از دیدگاه عبدالکریم خطیب با تکیه بر داستان حضرت موسی (ع).» فصلنامه علمی‌ـ پژوهشی تحقیقات علوم قرآن و حدیث دانشگاه الزهرا (س)شماره ۱: 102ـ76.
مجد فقیهی، محمدعلی و روح‌الله دهقانی (۱۳۹۴). «بررسی تفسیری تکرار قصه حضرت موسی (ع) در قرآن»، فصلنامه علمی‌ـ پژوهشی مطالعات تفسیری، شماره ۲۲: ۷ـ۲۴.
 
Bordwell, David. 2006. The Way Hollywood Tells It / story and style in modern movies. California: Press of California University.
Bordwell, David, 2002.’Film Futures’ substance, 31 (1): 88-104.
  Bordwell, David, Janet Staiger and Kristin Thompson. 1985. Classical Hollywood Cinema: Film Style and Mode of Production to 1960. London: Routledge.
Cameron, Allan.2008. Modular Narratives in Contemporary Cinema. New York: Palgrave Macmillan.
Genette, Gérard. 1980. Narrative Discourse: An Essay in Method. Trans. Jane E. Lewin. Ithaca: Cornell University Press.
Mckee, Robert. 1997. Story: Substance, Structure, Style and the Principles of Screenwriting. New York: HarperCollins Publisher.
Parshall, Peter F. 2012. Altman and After Multiple Narratives in Film. Toronto: The Scarecrow Press, INC.
Ramirez Berg, Charles. 2006. ‘A Taxonomy of Alternative Plots in Recent Films: Classifying the “Tarantino Effect”’. Film Criticism, 31 (1–2): 5–61.
Seger, Linda. 2010. Making a Good Script Great. 3th ed. Beverly Hills: Silman-James Press.

فایل ها

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار