بررسی هویت‌های کودک مطلوب گفتمان انقلاب اسلامی در شبکه کودک سیمای جمهوری اسلامی ایران

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکتری ارتباطات دانشگاه آزاد؛ واحد علوم تحقیقات

2 دانشیار دانشگاه آزاد؛ واحد علوم تحقیقات

چکیده

کودکان یکی از پربیننده‌ترین و مخاطبان خاص تلویزیون هستند. تلویزیون، به‌دلیل بهره­مندی از جذابیت­های تصویری و قدرت همانندسازی، بر برداشت مخاطب کودک از هویت خود، درونی شدن فرهنگ و الگوهای فکری و رفتاری وی تأثیر می‌گذارد. بنابراین، تنها شبکة تخصصی کودک در ایران انتخاب شد تا قابلیت‌های هویت‌سازی آن مطالعه و به این پرسش‌ پاسخ داده شود که برنامه‌های آن در چه مفصل‌بندی گفتمانی تولید و پخش می‌شوند؟ بدین‌منظور، ابتدا نظام معنایی گفتمان انقلاب اسلامی و کودک مطلوب آن با رویکرد لاکلائو و موفه از بیانات و مکتوبات رهبران انقلاب اسلامی مفصل‌بندی و در مرحلة بعدی نظام معنایی برنامه‌های تلویزیونی شبکه کودک، در بازة زمانی شش ماهه دوم سال 96، تحلیل گفتمان شد. در اندیشة رهبران انقلاب اسلامی، «کودک مطلوب» به معنای پرورش یافتن قوای روحی، جسمی و شکوفایی استعدادهای ذاتی وی است و این مهم بدون توجه به دال مرکزی توحید میسر نمی‌شود. هویت‌های «کودک مؤمن»، «ایرانی»، «انقلابی»، «عالم و فلسفه‌دان»، «اخلاق‌مدار»، «تندرست» و «جامعه‌پذیر» هفت هویت کودک مطلوب گفتمان انقلاب اسلامی را تشکیل می‌دهند. نتایج نشان می‌دهد که شبکه به اشکال مختلف، آن هویت‌ها را برساخت کرده است. در مجموع برنامه‌های تولیدی و تأمینی شبکه، هویت «کودک جامعه‌پذیر»، «کودک عالم و فلسفه‌دان»، و «کودک مؤمن»، به‌ترتیب بیشترین بازنمایی را داشته‌اند. در برنامه‌های تولیدی، بیشترین بازنمایی مربوط به «کودک جامعه‌پذیر» است و بازنمایی هویت «کودک عالم و فلسفه‌دان» و «کودک مؤمن» در رتبه‌های بعدی قرار دارند. لکن برنامه‌ای که منحصراً «کودک انقلابی»، «کودک ایرانی»، «کودک اخلاق‌مدار»، و «کودک تندرست» را بازنمایی کند، یافت نشد. در برنامه‌های خارجی بازنمایی هویت‌های «کودک جامعه‌پذیر» و «کودک عالم و فلسفه‌دان»، بسامد بالایی داشته است. در برنامه‌های تأمینی داخلی نیز بیشتر هویت «کودک جامعه‌پذیر»، «کودک مؤمن»، «کودک اخلاق‌مدار» بازنمایی شده است. کلیپ‌های پخش شده هم به ترتیب هویت‌های «کودک عالم و فلسفه‌دان»، «کودک مؤمن»، «کودک جامعه‌پذیر» و «کودک ایرانی» را بازنمایی کرده‌اند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Study of child's identities of the Islamic revolution discourse in the kids network of IRIB.

نویسندگان [English]

  • Reza Farrokhnejad 1
  • Teja Mirfakhraei 2
1 Ph.D in Communication, Islamic Azad University, Science and Research Branch
2 Associate Professor, Faculty of Communication, Islamic Azad University Science and Research Branch
چکیده [English]

Children are the most visited and specific TV audience. The television, due to the benefit of video attractiveness and the power of replication, influences the perceptions of the child's audience from his identity, the inner workings of culture, and its thought and behavior patterns. So the only child-specialized network in Iran was chosen to identify its identification capabilities and to answer the question.For this purpose, first, the semantic system of Islamic revolution discourse and its favorable child with the approach of Lavkau and ofan of the statements and the Islamic Revolution leaders were detailed and at the next stage of the semantic system of child network television programs, in the second six-month period of 96, the discourse analysis was discussed. In the idea of Islamic revolution leaders, "desirable child" means the development of mental faculties. Overall, the "Children of the Community", "Child of the World and Philosophy", and "child of the Believer" have had the most representations, respectively. In production programs, the most representations of the "Community child" and represent the identity of the "Child of the World and philosophy" and "child believing" in subsequent ranks. But a program that

کلیدواژه‌ها [English]

  • TV
  • kids
  • kids channel
  • child identity
  • islamic revolotion discourse

مراجع

استریناتی، دومینیک(1384). مقدمه‌ایبرنظریه‌هایفرهنگعامه، ترجمة ثریا پاک‌نظر، تهران: گام نو.
بانکی‌پور فرد، امیرحسین(1395). منشور تربیتی کودک و نوجوان، اصفهان: انتشارات حدیث راه عشق.
خمینی، روح‌الله(1385). صحیفه امام، 22 جلد، چاپ چهارم، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره) .
خمینی، روح‌الله(1371). وصیت‌نامه سیاسی الهی، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
دوران، بهزاد و منوچهر محسنی(1386). «هویت؛ رویکردها و نظریه‌ها» در مبانی نظری هویت و بحران هویت، به اهتمام علی‌اکبر علیخانی، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی، فرهنگ و مطالعات اجتماعی جهاد دانشگاهی.
سالمی، آزاده و فاطمه عظیمی‌فرد(1394). هویت‌های کودکی در برنامه‌های کودک تلویزیون. تهران: انتشارات مرکز پژوهش و سنجش افکار صداوسیما.
سلطانی، علی اصغر و امیرعلی تفرشی(1394). تحلیل گفتمان برنامه‌های تولیدی شبکه «من و تو». فصلنامه علمی مطالعات رسانه‌های نوین، شماره 3: 164- 125.
سلطانی، علی‌اصغر(1384). قدرت، گفتمان و زبان، چاپ چهارم، تهران: نشر نی.
صالحی‌زاده، عبدالهادی(1390). «درآمدی بر تحلیل گفتمان میشل فوکو؛ روش‌های تحقیق کیفی»، فصلنامه علمی معرفت فرهنگی اجتماعی، شماره 3: 48-73.
گیدنز، آنتونی(1390). گزیده جامعه‌شناسی، ترجمة حسن چاوشیان، تهران: نشر نی.
لوتمان، یوری(1390ب). نشانه‌شناسی و زیباشناسی سینما، ترجمة مسعود اوحدی، تهران: سروش.
مهدی‌زاده، محمد(1394). «سکولاریزم و خشونت نمادین در گفتمان تلویزیونی: تحلیل گفتمانی برنامه «پرگار» تلویزیون بی‌بی‌سی فارسی». فصلنامه علمی مطالعات فرهنگ و ارتباطات، شماره 31، 105-130.
مهدی‌زاده، محمد(1387). رسانه‌ها و بازنمایی، تهران: دفتر مطالعات و توسعه رسانه‌ها.
نوچه فلاح، رستم(1386). «هویت؛ واقعیتی ثابت یا سیال» در مبانی نظری هویت و بحران هویت، به اهتمام علی‌اکبر علیخانی. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی، فرهنگ و مطالعات اجتماعی جهاد دانشگاهی.
یورگنسن، ماریان و فیلیپس، لوئیز(1389). نظریه و روش در تحلیل گفتمان، ترجمة هادی جلیلی، تهران: نشر نی.
هال، استوارت(1388). «هویت‌های قدیم و جدید» در جهانی شدن (مجموعه مقالات)، ترجمة شهریار وقفی‌پور، تهران: سازمان چاپ و انتشارات.
 
Broozer, Liz & Woodhead, Martin. (2008). Developing Positive densities; Diversity and young Children. Retrieved from www.Bernardvanleerorg.com
Burke, Catherine (2008). Theories of Childhood in The Encyclopedia of Children and Childhood in History and Society. Retieved from www.faqs.org
Hall, Staurt and etl. (1996).The Question of Cultural Identity, in Modernity, an Intoduction to Modern Societies. Wiley-Blackwell publisher, Massachusetts, USA.
Hammond, Philip (2007). Cultural Identity and Ideology. Retrieved 25 Dec 2013 from
www.homepage.villanova.edu/silvia.nagyzekmi/estudiosculturales
Thorne, Barrie (2008). Sociology and Anthropology of Childhood in Encyclopedia of Children and Childhood in History and Society. Retieved from www.faqs.org
Sorin, Reesa (2005). Changing Images of Childhood – Reconceptualising Early Childhood Practice. International Journal of Transitions in Childhood, Vol. 1: 12-19.
Winter, giyn. (2000). A Comparative discussion of the nation of validity in qualititative and quantitive research. No 394
سایت‌ها
- www.library .tebyan.net
- www.khamenei.ir
- www.aftab.ir
ـ www.rasekhoon.net.
 
فصلنامه رسانه های دیداری و شنیداری

دوره 13، شماره 32
زمستان 1398
صفحه 109-138

فایل ها

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار