سید محمد مهدی موسوی مهر؛ مجید شریف خدایی؛ احسان هنرمند نیا
دوره 10، شماره 24 ، پاییز 1393، صفحه 9-26
چکیده
برنامه‌های رادیویی با بیان خاص رادیو در قالب‌های مختلف و با هدف فرهنگ‌سازی، آموزش، اطلاع‌رسانی، ایجاد مشارکت اجتماعی، صمیمیت و هم‌ذات‌پنداری با مخاطبان تولید می‌شود. یکی از قالب‌های رایج در دنیای رادیو، نمایش رادیویی است. نمایش، اقتصادی‌ترین وسیله‌ی بیانی ممکن برای تبیین حالت‌ها، تنش‌ها و احساسات و همچنین موشکافی مناسبات ...
بیشتر
برنامه‌های رادیویی با بیان خاص رادیو در قالب‌های مختلف و با هدف فرهنگ‌سازی، آموزش، اطلاع‌رسانی، ایجاد مشارکت اجتماعی، صمیمیت و هم‌ذات‌پنداری با مخاطبان تولید می‌شود. یکی از قالب‌های رایج در دنیای رادیو، نمایش رادیویی است. نمایش، اقتصادی‌ترین وسیله‌ی بیانی ممکن برای تبیین حالت‌ها، تنش‌ها و احساسات و همچنین موشکافی مناسبات و روابط متقابل انسان‌ها است. قالب نمایشی، تماشاگر یا شنونده را در درک و تفسیر متن پوشیده‌ای که در پشت متن مشهود قرار گرفته است آزاد می‌گذارد.
یکی از راه‌های تولید نمایشنامهی رادیویی، اقتباس از دیگر آثار هنری است. رایج‌ترین نوع اقتباس، اقتباس از متون مکتوب است. زبان فارسی از نظر منابع کهن از غنای بالایی برخوردار است. نمایش‌نامه نویسان رادیویی در حین اقتباس از آثار کهن ادبی باید تلاش کنند تا همان مفاهیم منتقل شود. دیگر وظیفه‌ی آنها، شکل‌دهی و ساختاربخشی به متن جدید است تا برای شنونده‌ی امروزی جذاب و قابل پذیرش باشد.
این پژوهش به روش کتابخانه‌ای اسنادی انجام شده و سعی کرده تا با شناسایی و معرفی عناصر حکایت‌های عرفانی و مقایسه‌ی آنها با عناصر نمایشنامهی رادیویی، به اشتراکات و تفاوت‌های میان این دو دست یابد. هدف پژوهش این است که با استفاده از این یافته‌ها بتواند از حکایت‌های عرفانی کهن، جهت تولید نمایشنامهی رادیویی اقتباس کند.
غلامرضا غلامی؛ جاسم نعمت نیا
دوره 10، شماره 24 ، پاییز 1393، صفحه 28-62
چکیده
خبر در دنیای کنونی به ابزاری برای رسیدن به بسیاری از مقاصد تبدیل شده است. از آن‌جایی که قطعا هر خبری محصول فرایند «دروازه‌بانی خبر» است، ضروری است که معیارهای مطلوب دروازه‌بانی خبر برای هر رسانه تدوین و استخراج شود. در این تحقیق ما به دنبال تدوین و استخراج معیارهای مطلوب دروازه‌بانی خبر در رسانه‌ی ملی بودیم و از روش مطالعه‌ی ...
بیشتر
خبر در دنیای کنونی به ابزاری برای رسیدن به بسیاری از مقاصد تبدیل شده است. از آن‌جایی که قطعا هر خبری محصول فرایند «دروازه‌بانی خبر» است، ضروری است که معیارهای مطلوب دروازه‌بانی خبر برای هر رسانه تدوین و استخراج شود. در این تحقیق ما به دنبال تدوین و استخراج معیارهای مطلوب دروازه‌بانی خبر در رسانه‌ی ملی بودیم و از روش مطالعه‌ی کتابخانه‌ای و مصاحبهی عمیق با جمعی از دستاندرکاران و متخصصین حوزه‌ی خبر و ارتباطات استفاده کردیم. یافته‌های تحقیق نشان داد که باید به 16 معیار به عنوان معیارهای مطلوب دروازه‌بانی خبر در رسانه‌ی ملی توجه کرد؛ معیارهایی مانند ارزشهای دینی، منافع ملی، قانون، همبستگی ملی، فرصت و تهدید موقعیت ژئوپولتیک ایران در منطقه و جهان، پوشش فراجناحی، عدالت جغرافیایی، قومی و مذهبی پوشش خبری، شرایط جدید رقابت رسانه‌ای، ظهور مخاطب مقایسهگر، رسالتهای رسانه، امیدبخش بودن خبر و اصول حرفهای مربوط به خبر. در نتیجه شایسته است رسانه‌ی ملی با توجه به معیارهای بهدست آمده و حرکت بهسوی مدیریت غیرمتمرکز خبر و دادن امکان خلاقیت به دروازهبانان خبر، با فراهم آوردن بسترهای نوآورانه ارائه‌ی خبر به تامین نیازهای خبری جامعه بپردازد.
محمدعلی هرمزی زاده؛ محمد واحدی؛ سید مجتبی رضوی طوسی
دوره 10، شماره 24 ، پاییز 1393، صفحه 63-102
چکیده
پژوهش حاضر به تحلیل محتوای اخبار انتخاباتی بخش خبری 60 دقیقه شبکه تلویزیونی ماهواره ای بی‌بی‌سی فارسی با هدف شناسایی مطالب خبری این بخش اختصاص یافته است. جامعه آماری تمامی اخبار انتخاباتی این بخش است که از 3 تا 22 خرداد 1392 پخش شد بنابراین نمونه‌گیری صورت نگرفته است. در مجموع در مقطع زمانی مورد بررسی تعداد 299 خبر انتخاباتی ...
بیشتر
پژوهش حاضر به تحلیل محتوای اخبار انتخاباتی بخش خبری 60 دقیقه شبکه تلویزیونی ماهواره ای بی‌بی‌سی فارسی با هدف شناسایی مطالب خبری این بخش اختصاص یافته است. جامعه آماری تمامی اخبار انتخاباتی این بخش است که از 3 تا 22 خرداد 1392 پخش شد بنابراین نمونه‌گیری صورت نگرفته است. در مجموع در مقطع زمانی مورد بررسی تعداد 299 خبر انتخاباتی همراه با 65 سرخط خبری از جنبه‌هایی مانند، منبع مطالب، محور اصلی مطالب، جهت‌گیری مطالب، نشانگاه جهت‌گیری، استناد مخاطبان مطلب، مکان خبر، نوع تصویر، پیش‌بینی، نوع پیش‌بینی، نوع تکنیک، منبع خبری تصویری، تعادل در خبر، نوع خبر و عناصر خبری مورد بررسی قرار گرفت. روش به‌کار گرفته شده در این پژوهش «تحلیل محتوا» و واحد تحلیل نیز «خبر» بوده است. مطالب مورد بررسی پس از کدگذاری از طریق نرم‌افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. از آنجا که جامعه آماری با حجم نمونه یکی است از آزمون آماری استفاده نشده است و فقط به توصیف رابطه بین متغیرها پرداخته شده است. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که بیشترین پوشش خبری انتخاباتی در خبر 60 دقیقه بی بی سی فارسی مربوط به 19 تا 23 خرداد ماه این سال بوده است. بیشتر مطالب این بخش خبری از سوی کارشناسان، شخصیت‌های اصول‌گرا واصلاح طلب و نامزدها به موضوع‌هایی از قبیل چگونگی قطب بندی جناح های سیاسی در انتخابات و نحوه ائتلاف آنها، حوادث سال 88 و سیاست خارجی اختصاص یافته است. نتایج نشان می‌دهد که خبر60 دقیقه بیشتر مطالب خود را با هدف اطلاع‌رسانی و کمتر از نیمی از آن را با هدف انتقادی مطرح کرده است.پیشتر جهت گیریها در خبر 60 دقیقه به صورت بیطرفی و مثبت بیان شده و پیشتر خبرها از تعادل خبری برخوردار بوده است. سوگیریها با استفاده از آرا و نظرات منابع انتخابی ابن رسانه به مطالب افزوده شده است.
دوره 10، شماره 24 ، پاییز 1393، صفحه 104-142
چکیده
فیلم مستند از ابتدای پیدایش، ادعای پیوند با جهان واقع و روایت درباره‌ی آن را داشته است. این روایت که محصول بازنمایی جهان واقع است، به شیوه‌های گوناگونی رخ می‌دهد. اما در شیوه‌ی شاعرانه، آیا بازنمایی، روایت بی‌واسطه واقعیت است؟ کدام ویژگی نسبت «شاعرانه بودن» را به این شیوه اطلاق می‌کند؟ بی‌گمان «تخیل» و «تجسم ذهنیت» ...
بیشتر
فیلم مستند از ابتدای پیدایش، ادعای پیوند با جهان واقع و روایت درباره‌ی آن را داشته است. این روایت که محصول بازنمایی جهان واقع است، به شیوه‌های گوناگونی رخ می‌دهد. اما در شیوه‌ی شاعرانه، آیا بازنمایی، روایت بی‌واسطه واقعیت است؟ کدام ویژگی نسبت «شاعرانه بودن» را به این شیوه اطلاق می‌کند؟ بی‌گمان «تخیل» و «تجسم ذهنیت» مستندساز در روایت و بازنمایی شاعرانه‌ی موضوع مستند، نقش به‌سزایی را ایفا می‌کند. هر اثر هنری دارای نشانه‌هایی هم از «دنیای واقعی» و هم «جهان متن» است. برای پی بردن به جایگاه بیان شاعرانه و تبیین حوزه‌ی کارکردی آن در مستند شاعرانه، ابتدا باید تعریفی از شعر بدهیم و حدود و ثغور آن را مشخص کنیم. این پژوهش به روش تحقیق اسنادی-کتابخانه‌ای صورت گرفته است. دسته‌بندی ویژگی‌ها و شاخصه‌های زیبایی‌شناسانه و تکنیکی، بیان شاعرانه در فیلم‌های مستند، ترسیم ظرفیت‌های بیانی این شیوه در ساخت مستندهای تلویزیونی مطابق با فرهنگ ایرانی-اسلامی و ظرفیت‌های بیانی آن در قالب برنامه‌های آیینی، حماسی و مذهبی در گاه‌شمار مناسبتی برنامه‌های سیمای جمهوری اسلامی ایران، از اهداف این تحقیق به شمار می‌رود. پس از تحلیل موارد نمونه، ویژگی‌های مستند شاعرانه مانند تجربه‌گرایی در کل ساختار فیلم، فضاسازی شاعرانه در نوع روایت، موسیقی، صداگذاری، نورپردازی، صحنه‌پردازی و تدوین پویا به دست آمد. از میان شیوه‌های متنوعی که برای ساخت فیلم مستند به کار می‌رود، تلویزیون می‌تواند بزرگ‌ترین جایگاه کاربرد بیان شاعرانه در مستند باشد و از ظرفیت‌های این شیوه بهره‌برداری کند. به نظر می‌رسد پژوهش در زمینه‌ی شیوه‌ی بیان شاعرانه در فیلم مستند می‌تواند موجب رسیدن به درک روشن‌تری از جایگاه فیلم مستند شاعرانه با توجه به تحولات تکنیکی و گونه‌ای امروز تلویزیون، به دست دهد و علاقه‌ی فیلم‌سازان مستند را به این زمینه‌ی خاص بیشتر کند.
احمد رمضانی
دوره 10، شماره 24 ، پاییز 1393، صفحه 143-192
چکیده
با اختراع تلویزیون، فیلم‌های خبری که معمولاً قبل از نمایش فیلم اصلی در سینما‌‌ها پخش می‌شدند تحت عنوان بخش‌های خبری به تلویزیون راه یافتند و در طی سالیان، هم‌پای دیگر برنامه‌های تلویزیونی متحول شدند و در این مسیر، بهره‌مندی خبر از مقوله‌ای بنام ظرایف برنامه‌سازی تلویزیونی، نمود بسیار چشم‌گیری یافت. استفاده از تمامی ظرفیت‌های ...
بیشتر
با اختراع تلویزیون، فیلم‌های خبری که معمولاً قبل از نمایش فیلم اصلی در سینما‌‌ها پخش می‌شدند تحت عنوان بخش‌های خبری به تلویزیون راه یافتند و در طی سالیان، هم‌پای دیگر برنامه‌های تلویزیونی متحول شدند و در این مسیر، بهره‌مندی خبر از مقوله‌ای بنام ظرایف برنامه‌سازی تلویزیونی، نمود بسیار چشم‌گیری یافت. استفاده از تمامی ظرفیت‌های برنامه‌سازی یکی از مهمترین راهکارها برای ارائه‌ی خبری جذاب و تأثیرگذار است. در این میان به‌کارگیری عناصر نمایشی در تهیه و تولید خبر از کارآمدترین روشهای شبکههای خبری برای جلب مخاطب است. در این پژوهش با استفاده از روش کتابخانه‌ای و اسنادی، ابتدا نقاط مشترک بین خبر و عناصر نمایشی بهخصوص در حوزه‌ی خبرنویسی بیان شده و سپس از دیگر عناصر دخیل در این مقوله همچون روایت، تأثیر تصویر، نمابندی و... گفته شده و در پایان نحوهی به‌کارگیری این عناصر در تنظیم خبر و پیشنهادهایی برای نیل به این مهم مطرح شده است.
سید مصطفی موسوی
دوره 10، شماره 24 ، پاییز 1393، صفحه 193-224
چکیده
در مقاله‌ی حاضر سعی شده است شاخص‌های پذیرفته‌شده برای ساخت یک برنامـه‌ی مستند رادیویی با وضعیت موجود در برنامه‌های مستند شبکههای رادیویی معاونت صدا مطابقت داده شود. نتایج پژوهش نشان می‌دهد مستندسازی در شبکههای رادیویی معاونت صدا از اقبال زیادی برخوردار نیست و معدود مستندهایی هم که در شبکه‌هایی چون رادیو گفت‌وگو و رادیو ...
بیشتر
در مقاله‌ی حاضر سعی شده است شاخص‌های پذیرفته‌شده برای ساخت یک برنامـه‌ی مستند رادیویی با وضعیت موجود در برنامه‌های مستند شبکههای رادیویی معاونت صدا مطابقت داده شود. نتایج پژوهش نشان می‌دهد مستندسازی در شبکههای رادیویی معاونت صدا از اقبال زیادی برخوردار نیست و معدود مستندهایی هم که در شبکه‌هایی چون رادیو گفت‌وگو و رادیو جوان تهیه و پخش شده است، کیفیت مناسبی ندارد و با برخی شاخص‌های رایج مستند رادیویی منطبق نیست. بر همین اساس، با ارائه‌ی الگویی کاربردی برای ساخت مستند، پیشنهاد شد شبکههای رادیویی معاونت صدا متناسب با ماموریت شبکه و مخاطب هدف خود به آموزش این قبیل برنامهها توجه بیشتری نشان دهند و تا حد امکان با شبکههای رادیویی مطرح خارجی ارتباط نزدیکی برقرار نمایند تا از تجربیات موفق آنان در ساخت مستندهای رادیویی استفاده شود.
سید بشیر حسینی؛ کمیل سوهانی
دوره 10، شماره 24 ، پاییز 1393، صفحه 225-260
چکیده
پژوهش حاضر به دنبال دست‌یابی به تعریفی جامع از پدیده‌ی رسانه‌ای سرگرم‌آموزی و بررسی ویژگی‌های آن در حوزه‌های مختلف کاربردی، از جمله تلویزیون می‌باشد.
سرگرم‌آموزی به‌عنوان پدیده‌ای مهم و پیش‌رو در ادبیات رسانه‌ای جهان، با قدمتی بیش از چهل سال در حوزه‌های مختلف رسانه‌ای ورود داشته و به دنبال پوشش‌دهی دو حوزه‌ی کارکردی مهم ...
بیشتر
پژوهش حاضر به دنبال دست‌یابی به تعریفی جامع از پدیده‌ی رسانه‌ای سرگرم‌آموزی و بررسی ویژگی‌های آن در حوزه‌های مختلف کاربردی، از جمله تلویزیون می‌باشد.
سرگرم‌آموزی به‌عنوان پدیده‌ای مهم و پیش‌رو در ادبیات رسانه‌ای جهان، با قدمتی بیش از چهل سال در حوزه‌های مختلف رسانه‌ای ورود داشته و به دنبال پوشش‌دهی دو حوزه‌ی کارکردی مهم رسانه، یعنی آموزش و سرگرمی است. علی‌رغم آشنایی تاریخی و فرهنگی ایرانیان با این پدیده‌ی رسانه‌ای و مشاهده به‌کارگیری این راهبرد ارتباطی در جای‌جای تاریخ فرهنگی این مرزوبوم، اما حتی واژه‌ی اجوتین‌منت هنوز به فارسی ترجمه نشده و تعریفی از آن در ادبیات رسانه‌ای داخل کشور وجود ندارد. با توجه به این فقر نظری، پژوهش‌گر با انجام مطالعات کتابخانه‌ای و اسنادی گسترده و مراجعه به منابع مختلف و معتبر بین‌المللی، به شناخت پیشینه، انتقال ادبیات نظری و دست‌یابی به تعریفی جامع و کاربردی از سرگرم‌آموزی به‌طور عام و همچنین سرگرم‌آموزی تلویزیونی به‌طور خاص اقدام نمود. به این صورت که منابع مختلف در ارتباط با سرگرم‌آموزی، جمع‌آوری و ترجمه شده و در انتهای مقاله، پژوهش‌گر با استخراج و تجمیع نکات مختلف از این منابع به تعریفی جامع از سرگرم‌آموزی و سرگرم‌آموزی تلویزیونی دست‌یافت.
