باقر ساروخانی
چکیده
خدا را سپاسگزاریم که شماری دیگر بر دفتر فصلنامه «رادیو تلویزیون» افزوده شد. این دفتر را از آن‌رو گران می‌داریم که کارکردهای بسیار دارد؛ از یکسو جامعه‌پذیری رسانه‌ای را تحقق‌پذیر می‌نماید. از نظر ما کودک موجودی کاملاً غریزی است؛ لیک می‌بایست ابعاد فرهنگی یابد یعنی با آداب و سنن و مناسک و هنجارهای اجتماعی آشنا شود، آنان را ...
بیشتر
خدا را سپاسگزاریم که شماری دیگر بر دفتر فصلنامه «رادیو تلویزیون» افزوده شد. این دفتر را از آن‌رو گران می‌داریم که کارکردهای بسیار دارد؛ از یکسو جامعه‌پذیری رسانه‌ای را تحقق‌پذیر می‌نماید. از نظر ما کودک موجودی کاملاً غریزی است؛ لیک می‌بایست ابعاد فرهنگی یابد یعنی با آداب و سنن و مناسک و هنجارهای اجتماعی آشنا شود، آنان را بپذیرد، درونی نماید و سپس در عمل به‌کار آورد. رسانه‌های جمعی تنها عنصر جامعه‌پذیری نیستند، مدرسه و خانواده نیز در این حوزه تأثیر گذارند. لیک از جهاتی بسیار، رسانه‌ها مرجّح شمرده می‌شوند: - از یک طرف رسانه سراسر عمر یک انسان را دربر می‌گیرد. درحالی‌که مدرسه چنین نیست. سال‌های کمی به مدرسه می‌رویم. خانواده را نیز همواره در کنار خود نداریم، از آن جدا می‌شویم و آشیانی دیگر فراهم می‌آوریم. - از طرفی دیگر، مدرسه حتی در سال‌های ارتباط، همه ساعات ما را دربر ندارد؛ درحالی‌که، رسانه‌های جمعی از نخستین برهه‌های حیات، با ما و در کنار ما هستند و تا آخرین لحظه‌های زندگی و آن‌هم در تمامی ساعات شب و روز در کنارمان می‌مانند. - سوم آنکه رسانه‌های جمعی توان آن‌را دارند که جهان را به خانه‌های ما آورند. دیگر سخن از اقیانوس اطلس نیست؛ اقیانوس خود به خانه‌ها می‌آید. - چهار آنکه رسانه‌ها، هم مدرسه و هم خانواده را در پوشش دارند؛ یعنی اشراف کامل از آن آنان است. این امتیاز موجب می‌شود که رسانه‌های جمعی هم به‌طور مستقیم کودکان را تحت تأثیر قرار دهند، هم به‌طور غیرمستقیم و از طریق مدرسه و خانواده. - پنجم آنکه با پیدایی رسانه‌های دیجیتال و تکوّن فضای مجازی، دیگر انسان‌ها اُبژه رسانه‌ای نیز نیستند. در فضای مجازی انسان‌ها می‌توانند به اعماق جهان روند، دوستانی در آن‌سوی کره زمین بیابند و خود در جریان ارتباط تأثیر‌گذار باشند.[1] - ششم آنکه با پیدائی عصر رسانه‌ها و در اوج آن، رسانه‌های دیجیتال، شاهد دوران جدیدی در جامعه‌پذیری هستیم و آن جامعه‌پذیری بزرگسالان[2] است. از این پس، در پرتو حضور رسانه‌ها می‌توانیم در هر آنِ زندگی بیاموزیم و از غریب‌زمانی[3] دور مانیم. آنکس که زمان خود را خوب بشناسد، مورد هجوم شبه‌ها و گرفتاری‌ها نخواهد بود[4]. این سخن حتی در مورد حِرف و مشاغل نیز مصداق دارد. به‌عنوان مثال، پزشکی که نتواند هر لحظه با پیشرفت فنون پزشکی پیش رود، قدیمی، کهنه و بی‌سواد تلقی می‌شود. رسانه‌های جمعی موهبت حضور در لحظه‌های سالخوردگی را نیز در خود دارند. - از سوی دیگر، بر آنیم تا مدیریت دانش را در فضاهای رسانه‌ای تحقق‌پذیر سازیم. با این فصلنامه می‌خواهیم مسئولان رسانه‌ای را در جریان اندیشه‌ها، نظریه‌ها و بطور کل دستاوردهای دانش قرار دهیم. از این مسیر حرفه‌ای‌های رسانه‌ای نیز با تخصص و آن‌هم تخصص پویا سروکار یابند. صدای رسای دانش در گنبد نیلگون رسانه‌ها طنین خواهد یافت و این دفتر با این هدف، تلاش می‌کند تا اصحاب دانش را به خانه رسانه‌ها راه دهد. از این طریق پژوهش علمی رونق بیشتر می‌یابد، زیرا هر محقق می‌داند دفتری هست که اندیشه او را به مسئولان و به‌طور کلی به جامعه معرفی کند. از این نیز پا فراتر می‌نهیم و تلاش می‌کنیم تا دفتر علمی رسانه‌های ایرانی، جایی برای انتقال ارزش‌های تجربی نیز باشد. بدین معنی که اصحاب مجرب رسانه‌ای نیز می‌توانند داده‌های تجربی خود را به این دفتر منتقل نمایند تا دانش هم در حوزه نظر، هم در حوزه عمل پیش رود و نظریه‌های علمی راه به‌سوی تجربه یابند و شدنی شدن دیدگاه‌های خود را باز شناسند. باشد که این دفتر آموزه‌های جهانی رسانه‌ای را در اختیار مصرف‌کنندگان داده‌های دانش قرار دهد. باشد که با این فصلنامه در خانه رسانه ملی، هر روز گامی نو در بهبود برنامه‌ها برداشته شود و فرزندان ایرانی بتوانند در پرتو این فرایند، میراث فرهنگی را بشناسند، بدان ارج نهند، آن‌را در عمل به‌کار گیرند و بدان افتخار نمایند.
حسن قاسمی؛ اردشیر رابلی زاده
چکیده
پژوهش حاضر در پی مقایسه گفتمان سایت‌های خبری واحد مرکزی خبر صداوسیما، بی‌بی‌سی فارسی و العربیه فارسی در پوشش اخبار داعش است. علت انتخاب سایت‌های خبری بی‌بی‌سی فارسی و العربیه فارسی و واحد مرکزی خبر صداوسیما این است که به نظر می‌رسد هر یک از این سایت‌های خبری معرف مواضع قدرت‌های مختلف درگیر با این موضوع هستند؛ یعنی واحد مرکزی ...
بیشتر
پژوهش حاضر در پی مقایسه گفتمان سایت‌های خبری واحد مرکزی خبر صداوسیما، بی‌بی‌سی فارسی و العربیه فارسی در پوشش اخبار داعش است. علت انتخاب سایت‌های خبری بی‌بی‌سی فارسی و العربیه فارسی و واحد مرکزی خبر صداوسیما این است که به نظر می‌رسد هر یک از این سایت‌های خبری معرف مواضع قدرت‌های مختلف درگیر با این موضوع هستند؛ یعنی واحد مرکزی خبر معرف مواضع ایران به‌عنوان یک کشور مسلمان و مؤثر در منطقه و العربیه فارسی به‌عنوان نمونه‌ای از رسانه‌های کشورهای عربی منطقه و معرف مواضع عربستان سعودی و بی بی سی فارسی به‌عنوان نمونه‌ای از رسانه‌های کشورهای غربی و معرف مواضع انگلیس، هستند. در پژوهش حاضر، از روش تحلیل گفتمان با استفاده از رویکرد گفتمان کاوی ون‌دایک استفاده شده است. متون موردمطالعه این پژوهش، 6 خبر از سایت واحد مرکزی خبر صداوسیما ، 8 خبر از سایت بی‌بی‌سی فارسی و 6 خبر از سایت العربیه فارسی، در بازه زمانی سه ماه بعد از تصرف موصل عراق است که پس از بررسی، به روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب‌شده و مورد گفتمان کاوی قرار گرفته است. یافته‌های تحقیق نشان می دهد ، سایت‌های مذکور در این زمینه‌ها که عوامل و عناصر تشکیل‌دهنده داعش چه کسانی هستند، اهداف تشکیل این گروه چیست، حامیان و دشمنان واقعی آن، چه کسانی هستند، نیت کشورهایی که مدعی مبارزه با داعش هستند چیست و ... با یکدیگر تعارض دارند و در اینکه گروه داعش یک گروه خشن، تندرو و افراطی است؛ که برای رسیدن به هدف خود از هیچ عمل وحشیانه‌ای ترس ندارند؛ توافق دارند.
فردوس آقاگل زاده؛ عباس صلحی مقدم
چکیده
بررسی زبان‌شناختی برنامه‌های رادیویی و انتخاب گونه زبانی مناسب برای هر برنامه، با توجه به گونة زبانی مخاطب هدف هر برنامه، هویت، کارکرد و مأموریت شبکه‌ها، مسئله‌ای مهم در مطالعة رابطة زبان و رسانة رادیو است. این پژوهش به روش تحلیل محتوای کیفی و با استناد به نظریه کنش‌های گفتاری/ سخن (جان آستین) و ویژگی‌های گونة زبان گفتاری (یول و ...
بیشتر
بررسی زبان‌شناختی برنامه‌های رادیویی و انتخاب گونه زبانی مناسب برای هر برنامه، با توجه به گونة زبانی مخاطب هدف هر برنامه، هویت، کارکرد و مأموریت شبکه‌ها، مسئله‌ای مهم در مطالعة رابطة زبان و رسانة رادیو است. این پژوهش به روش تحلیل محتوای کیفی و با استناد به نظریه کنش‌های گفتاری/ سخن (جان آستین) و ویژگی‌های گونة زبان گفتاری (یول و براون)، به‌عنوان چارچوب نظری تحقیق انجام شده است. پس از تجزیه‌وتحلیل بیست برنامه صبحگاهی انتخابی (10 برنامه از رادیو جوان و 10 برنامه از رادیو ایران) مشخص شد که زبان برنامه‌های صبحگاهی رادیو جوان از ویژگی‌هایی نظیر کاربرد اصطلاحات و واژگان مصطلح در زبان جوانان، استفاده کردن از زبان مخفی و واژگان مخفف، داشتن صراحت و جسارت در کلام و بهره‌گیری از جملات کوتاه و پرشتاب با توجه به مخاطب هدف برخوردار هستند. گونه زبانی برنامه‌های صبحگاهی رادیو ایران دارای ویژگی‌هایی نظیر توجه به مخاطب هدف و بی‌نشانی نسبی گونة زبانی برنامه‌ها، نزدیک بودن به زبان معیار، بکار نبردن واژگان مخفف و زبان مخفی و در مواردی استفاده از واژگان مصطلح در زبان جوانان است. همچنین مشخص شد که مقولة جنسیت در گزینش سبک گفتاری گویندگان مانند وجود اطناب، قطع کلام مخاطب و نوبت‌گیری در کلام گویندگان مرد مؤثر است.
شهرام مدرس خیابانی
چکیده
در این پژوهش سعی بر آن بوده است، نظام نوشتاری موجود در زیرنویسهای شبکۀ معیار خبر و زیرنویسهای موجود در شبکۀ آی‌فیلم از منظری پیکره‌بنیاد بررسی شود تا ضمن دریافت نوع نگارش غالب در این زیرنویس‌ها، اشکالات املایی و فنی موجود در آنها، بر اساس دستور‌العمل نگارش مصوب فرهنگستان زبان و ادب فارسی، بررسی و مقایسه شود. برای دستیابی به ...
بیشتر
در این پژوهش سعی بر آن بوده است، نظام نوشتاری موجود در زیرنویسهای شبکۀ معیار خبر و زیرنویسهای موجود در شبکۀ آی‌فیلم از منظری پیکره‌بنیاد بررسی شود تا ضمن دریافت نوع نگارش غالب در این زیرنویس‌ها، اشکالات املایی و فنی موجود در آنها، بر اساس دستور‌العمل نگارش مصوب فرهنگستان زبان و ادب فارسی، بررسی و مقایسه شود. برای دستیابی به این هدف ابتدا پیکرهای شامل 1000 جمله از زیرنویسهای خبری شبکة خبر و زیرنویس پیامهای مردمی از شبکة آی‌فیلم در بازۀ زمانی مهرماه 1393 تا فروردین ماه 1394 آماده شد و سپس به کمک ابزار رایانهای، فراوانی واژهها و عبارتهای موجود در زیرنویس‌ها استخراج شد. با روش تحلیل محتوا اشکالات املایی/ سبکی، خطای حذف نیمفاصله، خطاهای حذف فاصله، خطای درج فاصله، سرهمنویسی و جدانویسی بررسی شد. یافته‌ها نشان داد، علاوهبر وجود انواع خطای نگارشی در هر دو شبکه، فراوانی خطاها در زیرنویسهای شبکۀ آی‌فیلم بسیار زیاد است. بررسی میزان خطاهای نگارشی و مقایسۀ این نوع خطاها در هر یک از دو شبکه نشان می‌دهد که میان انواع خطاها به لحاظ نوع و فراوانی در بیشتر این جملهها اختلاف معنیداری وجود دارد.
حسن قاسمی؛ اردشیر زابلی زاده
چکیده
این پژوهش در پی مقایسة گفتمان سایت‌های واحد مرکزی خبر صداوسیما، بی‌بی‌سی فارسی و العربیه فارسی در شیوة پوشش‌دهی اخبار داعش است. در این پژوهش از روش تحلیل گفتمان با رویکرد گفتمانکاوی ون‌دایک استفاده شده است. متون مطالعه‌شده در این پژوهش، 6 خبر از سایت واحد مرکزی خبر صداوسیما، 8 خبر از سایت بی‌بی‌سی فارسی و 6 خبر از سایت العربیه ...
بیشتر
این پژوهش در پی مقایسة گفتمان سایت‌های واحد مرکزی خبر صداوسیما، بی‌بی‌سی فارسی و العربیه فارسی در شیوة پوشش‌دهی اخبار داعش است. در این پژوهش از روش تحلیل گفتمان با رویکرد گفتمانکاوی ون‌دایک استفاده شده است. متون مطالعه‌شده در این پژوهش، 6 خبر از سایت واحد مرکزی خبر صداوسیما، 8 خبر از سایت بی‌بی‌سی فارسی و 6 خبر از سایت العربیه فارسی در بازة زمانی سه ماه بعد از تصرف موصل عراق، یعنی از 20 خرداد 1393 تا 20 شهریور 1393 است که به روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب‌شده و گفتمانکاوی شدهاند. یافته‌های تحقیق نشان داد، سایت‌های مذکور در زمینههایی چون عوامل و عناصر تشکیلدهندة داعش چه کسانی هستند؟ اهداف تشکیل این گروه چیست؟ حامیان و دشمنان واقعی آن، چه کسانی هستند؟ نیت کشورهایی که مدعی مبارزه با داعش هستند، چیست؟ با یکدیگر تعارض دارند و در اینکه گروه داعش یک گروه خشن، تندرو و افراطی است؛ که برای رسیدن به هدف خود از هیچ عمل وحشیانه‌ای ترس ندارند؛ توافق دارند.
اسماعیل فضلی زاده؛ محمدحسین ساعی؛ رضا پور حسین
چکیده
بدون تردید، مجریان یکی از عوامل مهم ایجاد پیوند بین مخاطبان با صداوسیما هستند. مجری در حقیقت آخرین حلقة تکمیل فرایند ارتباطی صداوسیما با مخاطب است. به همین سبب نیاز است طرح و برنامه مدون و از پیش طراحی‌شده‌ای برای مدیریت به‌کارگیری آنها در سازمان صداوسیما وجود داشته باشد. این پژوهش با انتخاب گزارة «ارائة راهکارهای مدیریت منابع ...
بیشتر
بدون تردید، مجریان یکی از عوامل مهم ایجاد پیوند بین مخاطبان با صداوسیما هستند. مجری در حقیقت آخرین حلقة تکمیل فرایند ارتباطی صداوسیما با مخاطب است. به همین سبب نیاز است طرح و برنامه مدون و از پیش طراحی‌شده‌ای برای مدیریت به‌کارگیری آنها در سازمان صداوسیما وجود داشته باشد. این پژوهش با انتخاب گزارة «ارائة راهکارهای مدیریت منابع انسانی در حوزة به‌کارگیری مجریان صداوسیما» به‌عنوان هدف اصلی تحقیق به دنبال بررسی وضعیت فعلی مدیریت به‌کارگیری مجریان و آسیب‌شناسی و بهبود آن با هدف دستیابی به راهکارهای نحوة تعامل مطلوب سازمان صداوسیما با مجریان خود و بالعکس، دستیابی به هنجارها و مقرراتی برای انضباط بخشیدن به کار مجریان، دستیابی به راهکارهای نحوة ارزیابی عملکرد مجریان و دستیابی به راهکارهای نحوة تشویق و تنبیه مجریان صداوسیما به‌عنوان اهداف فرعی پژوهش بود. مقاله حاضر، کیفی و از نوع اکتشافی و روش آن مصاحبه عمیق بوده و نمونه‌گیری نیز روش هدفمند انجام شده است. به همین‌منظور با 26 نفر از استادان و کارشناسان حوزه‌های مدیریت رسانه و ارتباطات، مدیران منابع انسانی، تهیه‌کننده‌ها و مجریان صداوسیما مصاحبه شد تا درنهایت نتایج این تحقیق در قالب سه بخش ارائه شود. جریان‌شناسی تلاش‌های صداوسیما برای دستیابی به راهکارهایی در مسیر مدیریت منابع انسانی در حوزه به‌کارگیری مجریان، ارائه راهکارهای پیشنهادی برای این مهم و درنهایت طراحی الگو به‌کارگیری مجریان در صداوسیما، یافته‌های این پژوهش را تشکیل می‌دهند.
محسن نفر؛ مریم سماعی
چکیده
این پژوهش بر آن است به نقد و تحلیل موسیقی‌های رادیو آوا در یک بازة زمانی مشخص بپردازد. اینکه چه آثاری از آن پخش می‌شود و هرکدام از آنها چه کارکردی دارند. اصلی‌ترین تأثیر موسیقی بر روح مخاطب (انسان) است. ماهیت آثار موسیقی متشکل از دو رکن بنیادین ملودی و ریتم است و این هر دو به انضمام شعر آنها (در صورت با کلام بودن) در این مقاله بررسی و ...
بیشتر
این پژوهش بر آن است به نقد و تحلیل موسیقی‌های رادیو آوا در یک بازة زمانی مشخص بپردازد. اینکه چه آثاری از آن پخش می‌شود و هرکدام از آنها چه کارکردی دارند. اصلی‌ترین تأثیر موسیقی بر روح مخاطب (انسان) است. ماهیت آثار موسیقی متشکل از دو رکن بنیادین ملودی و ریتم است و این هر دو به انضمام شعر آنها (در صورت با کلام بودن) در این مقاله بررسی و تحلیل شده است تا ضمن مقولهبندی مضامین، محتوا و انواع موسیقی پخش‌شده از این رادیو را مشهود نماید. این پژوهش با روش تحلیل محتوای کیفی انجام شده است. در روش تحلیل محتوای کیفی، جامعة مورد بررسی بهصورت تصادفی، در دوازده روز از برنامه‌های رادیو آوا انتخاب‌شده که با استفاده از ضبط آنها، درنهایت 40 اثر بررسی و تحلیلشدهاند. از رهگذر نقد و تحلیل فوق، ضعفها و نقایص پخش، کارکرد و اجرای برنامه‌ها در رادیو آوا؛ تفکیک سیر تأثیرات مطلوب (کمالگرایی) از غیر آن و مقولهبندی مضامین، آواها و نواها در رادیو آوا، ترسیم شده است.
کمال اکبری؛ بهنام لطفی خاچکی
چکیده
در جوامع امروزی تبلیغات ابعاد مختلف زندگی انسان را تحت تأثیر قرار داده و جزو جداناشدنی آن تلقی می‌شود. تلویزیون به‌عنوان یکی از مؤثرترین رسانه‌ها در دوران کنونی برای تبلیغ کالاها، نقش مهم و اساسی در صنعت تبلیغات ایفا می‌کند. با این توضیح تحقیق حاضر آگهی‌های بازرگانی تلویزیون جمهوری اسلامی ایران را با تأکید بر آرای بارت و ویلیامسن ...
بیشتر
در جوامع امروزی تبلیغات ابعاد مختلف زندگی انسان را تحت تأثیر قرار داده و جزو جداناشدنی آن تلقی می‌شود. تلویزیون به‌عنوان یکی از مؤثرترین رسانه‌ها در دوران کنونی برای تبلیغ کالاها، نقش مهم و اساسی در صنعت تبلیغات ایفا می‌کند. با این توضیح تحقیق حاضر آگهی‌های بازرگانی تلویزیون جمهوری اسلامی ایران را با تأکید بر آرای بارت و ویلیامسن و نیز مدل تحلیلی جان فیسک به منظور شناخت عناصر سبک زندگی تحلیل کرده است. این تحقیق یک پژوهش کیفی است که سعی دارد به روش نشانه‌شناسی با بررسی انواع نشانه‌ها و قواعد حاکم بر آنها، ساختارهای معنایی فرهنگ و نظام ارزش‌های پنهان در تبلیغات را کشف کند. در اینجا با نمونه‌گیری هدفمند، 50 نمونه از آگهی‌های بازرگانی پخش‌شده از شبکه‌های سراسری سیمای جمهوری اسلامی ایران در بهار 1394 انتخاب شده است. یافته‌ها نشان می‌دهد مهم‌ترین ارزش‌های فرهنگی و نشانه‌های معنایی نهفته در این تبلیغات شامل «تلقی کالا به‌مثابه یک آرزو»، «مصرف کالا به‌مثابه رخداد یک معجزه»، «منزلت‌بخشی به کالا»، «اثرگذاری غیرواقعی کالا» و «برساختن نقش‌های جنسیتی» هستند. با توجه به اینکه آگهی‌های تجاری ظرفیت فرهنگ‌سازی در زمینه‌های مختلف اقتصادی، اجتماعی، جمعیتی و فرهنگی را دارا هستند، لازم است سیاستگذاران فرهنگی و به‌ویژه مراکزی که به ساماندهی فرهنگ تبلیغات و شیوه‌های اجرا و ارائه آن در تلویزیون می‌پردازند، به ابعاد و کارکردهای مختلف تبلیغات تجاری نگاه ویژه‌ای داشته باشند.
