علی فرزین فرد؛ محمد اخگری؛ مجید شریف خدایی
چکیده
عبید زاکانی از بزرگترین طنزپردازان و منتقدان اجتماعی تاریخ ادبیات فارسی است و آثار او گنجینه‌ی عظیمی از شگردها، شیوه‌ها و نکات آموختنی است. رسانه‌ی رادیو به عنوانی رسانه‌ای فراگیر و پر اهمیت که بخش مهمی از تاریخچه‌ی آن را متون و نمایش‌های طنز تشکیل می‌دهد باید از این ظرفیت عظیم بهره‌برداری کند. هدف از این پژوهش بررسی چگونگی استفاده ...
بیشتر
عبید زاکانی از بزرگترین طنزپردازان و منتقدان اجتماعی تاریخ ادبیات فارسی است و آثار او گنجینه‌ی عظیمی از شگردها، شیوه‌ها و نکات آموختنی است. رسانه‌ی رادیو به عنوانی رسانه‌ای فراگیر و پر اهمیت که بخش مهمی از تاریخچه‌ی آن را متون و نمایش‌های طنز تشکیل می‌دهد باید از این ظرفیت عظیم بهره‌برداری کند. هدف از این پژوهش بررسی چگونگی استفاده از ظرفیت‌های آثار عبید در رادیو از طریق شناخت ویژگیهای طنز رادیویی و شناخت شگردهای طنز پردازی عبید زاکانی است. این تحقیق بر مبنای روش اسنادی، مصاحبه و تحلیل محتوا صورت گرفته است و رسایل طنز و هم چنین کارشناسان ادبی و رادیویی و درامشناس، جامعهی مورد بررسی این پژوهش بودهاند. شگردهای طنزپردازی عبید مبتنی بر توجه به اصل تناقض و تضاد و نقیضهپردازی و استفاده از آیرونی و ادبیات کنایی است. از آنجا که متن رادیویی باید دارای ایجاز، صراحت، روشنی و خیال انگیزی باشد، این ویژگیها در آثار عبید به خصوص در حکایات کوتاه طنزآمیز او به وضوح مشهود است.
هادی محمودی؛ مجید شریف خدایی؛ محمد اخگری
چکیده
طنز رادیویی یعنی استفاده از تمام ظرفیت‌ها و ابزارهای شنیداری برای انتقال مفهوم طنزآمیز و خنداندن مخاطب، بنابراین طنز در رادیو را می توان از دو جهت بررسی کرد؛ اول اینکه چه چیزی در طنز رادیویی گفته می شود؟ یا همان متن و نوشته‌ی طنز، و دوم اینکه چگونه گفته می شود؟ یعنی شیوه اجرا. در بیشتر پژوهش ها در این حوزه، بخش اجرا مغفول مانده است ...
بیشتر
طنز رادیویی یعنی استفاده از تمام ظرفیت‌ها و ابزارهای شنیداری برای انتقال مفهوم طنزآمیز و خنداندن مخاطب، بنابراین طنز در رادیو را می توان از دو جهت بررسی کرد؛ اول اینکه چه چیزی در طنز رادیویی گفته می شود؟ یا همان متن و نوشته‌ی طنز، و دوم اینکه چگونه گفته می شود؟ یعنی شیوه اجرا. در بیشتر پژوهش ها در این حوزه، بخش اجرا مغفول مانده است از این رو قصد ما در این پژوهش پرداختن به قابلیت های بیانی در بازیگری و مجری گری برنامه های طنز بوده است. این پژوهش به دو روش کتابخانه‌ای - اسنادی و مصاحبه عمیق انجامشده است و در این راستا با 9 نفر از متخصصان مرتبط با طنز رادیویی مصاحبه شده است. پس از تحلیل و تفسیر دادههای جمعآوریشده، اهم یافته ها نشان می‌دهد که تیپ و لهجه از مهمترین ابزارهای طنزهای نمایشی شنیداری هستند که بهواسطه تضاد و اغراق باعث خنده مخاطب میشود و تیپ موفق تیپی است که از دل جامعه اقتباس شده باشد و برای مخاطب باورپذیر بوده و حس همذات پنداری را در وی تقویت کند. همچنین در بررسی ویژگیهای مجری برنامه طنز مواردی نظیر شوخطبعی و بداهه گویی، تسلط بر موضوعات عمومی، تسلط بر سیاقهای زبانی و صدای بانشاط از ویژگیهای مجری موفق برشمرده شد.
مجید شریف خدایی
چکیده
قدمت طنز در غرب، به آغاز فعالیت‌های نمایشی یونان باستان و سپس روم باستان باز می‌گردد و در شرق، در نزد شاعران بزرگی همچون رودکی، سنایی، انوری، سعدی، حافظ، مولوی و دیگر شاعران به فراوانی قابل مشاهده است. نکته مهم در این متون، پذیرش آنها به‌عنوان نوعی بیان ادبی، به‌قصد اصلاح امور است و صرفاً تفنن و تسلط بر ادبیات، مورد نظر نیست. پیشرفت ...
بیشتر
قدمت طنز در غرب، به آغاز فعالیت‌های نمایشی یونان باستان و سپس روم باستان باز می‌گردد و در شرق، در نزد شاعران بزرگی همچون رودکی، سنایی، انوری، سعدی، حافظ، مولوی و دیگر شاعران به فراوانی قابل مشاهده است. نکته مهم در این متون، پذیرش آنها به‌عنوان نوعی بیان ادبی، به‌قصد اصلاح امور است و صرفاً تفنن و تسلط بر ادبیات، مورد نظر نیست. پیشرفت ادبیات، مدیون توجه به متن جامعه است. سیر و روند نظریههای ادبی نیز نشان می‌دهد، طنز زبان «کردار و کنش» است. این نوع نگاه به طنز، مخاطب و جامعه را آماده کنش و تغییر رفتار می‌کند و طنز را کنشی دیالکتیک‌وار در متن جامعه می‌داند، که بر رفتار مخاطب تأثیر می‌گذارد و او را آماده پذیرش تغییر می‌کند. براساس این معیار، بسیاری از مطالب خنده‌دار طنز نیستند؛ چرا که ما را به کنش و تغییر وانمی‌دارند و هیچ‌گونه وضعیت دراماتیک و سویه اجتماعی در آنها مشاهده نمی‌شود.در این مقاله تلاش شده است، سویه‌های اجتماعی طنز دراماتیک، به روش اسنادی بررسی شود. نتایج تحقیق نشان می‌دهد، امروزه ترکیب طنز با تراژدی، با حوصله بشر سازگارتر است و انسان‌ها با آن بیشتر به تغییر و تفکر و آرامش می‌رسند. با این ملاحظات، طنزِ کسی قوی‌تر است که تراژدی را خوب می‌فهمد و کسی طنز را خوب می‌فهمد که تا مرز تراژدی رفته و برگشته است.
سهیلا باقری شریف آبادی؛ مجید شریف خدایی؛ محمد اخگری
چکیده
شخصیت پایه و اساس زندگی، درام و نمایشنامه است و ارائه موضوعات در قالب نمایش و با طراحی شخصیت‌های باورپذیر می‌تواند در ارائه مفهوم به مخاطب مؤثرتر عمل کند. چون رادیو، رسانه‌ای است تخیل‌پذیر و قدرت تأثیر و نفوذش از این رهگذر بیشتر و سریع‌تر از سایر رسانه‌هاست، این پژوهش به مطالعه و تبیین قواعدی ویژه جهت باورپذیری شخصیت که متناسب ...
بیشتر
شخصیت پایه و اساس زندگی، درام و نمایشنامه است و ارائه موضوعات در قالب نمایش و با طراحی شخصیت‌های باورپذیر می‌تواند در ارائه مفهوم به مخاطب مؤثرتر عمل کند. چون رادیو، رسانه‌ای است تخیل‌پذیر و قدرت تأثیر و نفوذش از این رهگذر بیشتر و سریع‌تر از سایر رسانه‌هاست، این پژوهش به مطالعه و تبیین قواعدی ویژه جهت باورپذیری شخصیت که متناسب با محدودیت‌ها و امتیازات این رسانه شنیداری باشد پرداخته است و می‌تواند پیوندی عمیق‌تر بین نمایشنامه رادیویی و مخاطبانش برقرار نماید. در این پژوهش، از دو روش کتابخانه‌ای و تحلیل محتوای کیفی استفاده شده است بدین‌منظور پنج نمایش رادیویی با روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شده و شخصیت‌های اصلی این نمایش‌ها با توجه به مبانی نظری (نظریه مایرز ـ بریگز) در چهار مقوله اصلی (درون‌گرایی/ برون‌گرایی، حسی/ شهودی، متفکر/ احساسی، قضاوت‌گری/ دریافت‌گری) مورد تحلیل قرار گرفته‌اند. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که اغلب شخصیت‌ها در دو دسته خلق وخوی مفهوم‌پرداز و آرمان‌گرا قرار می‌گیرند که این امر با واقعیت بیرونی و آنچه در جامعه مشاهده میشود متناقض است و همین مسئله موجب دوربودن شخصیت‌ها از واقعیت و در نتیجه عدم باورپذیری‌شان نزد مخاطب خواهد شد. بنابراین، براساس یافته‌های پژوهش می‌توان این‌گونه نتیجه گرفت که شناخت درست نویسنده از خلق وخوی شخصیتی که طراحی می‌کند و تطبیق آن با شخصیت‌های واقعی و آنچه در زندگی واقعی جریان دارد، می‌تواند در خلق شخصیت‌های باورپذیر، مثمرثمر باشد.
سید محمد مهدی موسوی مهر؛ مجید شریف خدایی؛ احسان هنرمند نیا
دوره 10، شماره 24 ، مهر 1393، ، صفحه 9-26
چکیده
برنامه‌های رادیویی با بیان خاص رادیو در قالب‌های مختلف و با هدف فرهنگ‌سازی، آموزش، اطلاع‌رسانی، ایجاد مشارکت اجتماعی، صمیمیت و هم‌ذات‌پنداری با مخاطبان تولید میشود. یکی از قالب‌های رایج در دنیای رادیو، نمایش رادیویی است. نمایش، اقتصادی‌ترین وسیله‌ی بیانی ممکن برای تبیین حالت‌ها، تنش‌ها و احساسات و همچنین موشکافی مناسبات ...
بیشتر
برنامه‌های رادیویی با بیان خاص رادیو در قالب‌های مختلف و با هدف فرهنگ‌سازی، آموزش، اطلاع‌رسانی، ایجاد مشارکت اجتماعی، صمیمیت و هم‌ذات‌پنداری با مخاطبان تولید میشود. یکی از قالب‌های رایج در دنیای رادیو، نمایش رادیویی است. نمایش، اقتصادی‌ترین وسیله‌ی بیانی ممکن برای تبیین حالت‌ها، تنش‌ها و احساسات و همچنین موشکافی مناسبات و روابط متقابل انسان‌ها است. قالب نمایشی، تماشاگر یا شنونده را در درک و تفسیر متن پوشیده‌ای که در پشت متن مشهود قرار گرفته است آزاد می‌گذارد.
یکی از راههای تولید نمایشنامهی رادیویی، اقتباس از دیگر آثار هنری است. رایج‌ترین نوع اقتباس، اقتباس از متون مکتوب است. زبان فارسی از نظر منابع کهن از غنای بالایی برخوردار است. نمایشنامه نویسان رادیویی در حین اقتباس از آثار کهن ادبی باید تلاش کنند تا همان مفاهیم منتقل شود. دیگر وظیفه‌ی آنها، شکل‌دهی و ساختاربخشی به متن جدید است تا برای شنونده‌ی امروزی جذاب و قابل پذیرش باشد.
این پژوهش به روش کتابخانه‌ای اسنادی انجام شده و سعی کرده تا با شناسایی و معرفی عناصر حکایت‌های عرفانی و مقایسه‌ی آنها با عناصر نمایشنامهی رادیویی، به اشتراکات و تفاوت‌های میان این دو دست یابد. هدف پژوهش این است که با استفاده از این یافته‌ها بتواند از حکایت‌های عرفانی کهن، جهت تولید نمایشنامهی رادیویی اقتباس کند.
زهره سطوت؛ مجید شریف خدایی
دوره 6، شماره 13 ، مهر 1389، ، صفحه 90-116
چکیده
یکی از راههای درک ماهیت زبانی هر متن و نوشتهای بر اساس ویژگیهای زبانشناسی آن صورت میپذیرد.در میان نظریههای زبانشناسی، یکی از مهمترین نظراتی است که از آن برای درک و معنای متن استفاده میشود، نظریه ساختگرایی است. در این مقاله نمـایش صحنهای به عنوان یک متن ادبی در نظر گرفته شده است و به بررسی آن در مقایسه ...
بیشتر
یکی از راههای درک ماهیت زبانی هر متن و نوشتهای بر اساس ویژگیهای زبانشناسی آن صورت میپذیرد.در میان نظریههای زبانشناسی، یکی از مهمترین نظراتی است که از آن برای درک و معنای متن استفاده میشود، نظریه ساختگرایی است. در این مقاله نمـایش صحنهای به عنوان یک متن ادبی در نظر گرفته شده است و به بررسی آن در مقایسه با نمایش رادیویی پرداخته شده است. در مقایسه این دو نمایش از نظریههای زبانشناسانی مانند سوسور، باختین، گرماس استفـاده شده است و بـا تکیه بر این نظریات تشابهها و تفاوت‌های موجود میان متن نمایش صحنهای و متن نمایش رادیویی مورد توجه قرار گرفته است.
