اصغر فهیمی فر؛ علی شیخ مهدی؛ اسدالله غلامعلی
چکیده
علیّت یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های بشری و از بنیادی‌ترین مفاهیم فلسفی است. فیلسوفان غربی که اندیشه آنها، در این پژوهش مورد مطالعه است، از دوران باستان تا معاصر رابطه بین علّت و معلول را از چند نظر بررسی کرده‌اند. فیلسوفان سنتی و کلاسیک، به‌ویژه ارسطو، رابطه علّی را ضروری و قطعی دانسته‌اند. به این معنا که این رابطه بر اصل ضرورت بنا ...
بیشتر
علیّت یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های بشری و از بنیادی‌ترین مفاهیم فلسفی است. فیلسوفان غربی که اندیشه آنها، در این پژوهش مورد مطالعه است، از دوران باستان تا معاصر رابطه بین علّت و معلول را از چند نظر بررسی کرده‌اند. فیلسوفان سنتی و کلاسیک، به‌ویژه ارسطو، رابطه علّی را ضروری و قطعی دانسته‌اند. به این معنا که این رابطه بر اصل ضرورت بنا نهاده شده است و هر پدیده‌ای در جهان، ضرروتاً علتی دارد. در روایت کلاسیک که معمولاً فیلم‌های هالیوودی نمونه آن هستند، علیت مهم‌ترین عنصر است که وحدت و انسجام پیرنگ داستانی را تضمین می‌کند. به سبب آنکه علیت در سنت فلسفی ارسطو، ضروری بود، در روایت سینمایی کلاسیک نیز رابطه علت و معلول براساس اصل ضرورت است. این رابطه در روایت سینمایی پست مدرن به‌صورت تصادفی در می‌آید. به نظر می‌رسد تغییرات رابطه علّت و معلول در اندیشه فلسفی، موجب دگرگونی علیّت در ساخت روایی فیلم‌ها شده است. به این علت که روایت در سینمای ایران و فیلم‌های داستانی بازتاب و انعکاس روایت در سینمای غرب است، این پژوهش تلاش دارد علاوه‌بر تحقیق و اثبات تأثیر علیّت در فلسفه بر رابطه علت و معلولی در روایت سینمایی، فیلم سینمایی طعم گیلاس(1378) را به‌صورت هدفمند و به روش تحلیلی ـ توصیفی مورد تحلیل محتوایی قرار بدهد، تا دگرگونی روایت از طریق تغییر در روابط علت و معلولی بررسی شود.
