اسمر توبک؛ زین العابدین جعفری
چکیده
جامعۀ ایران هم‌اکنون در وضعیت بسیار حساس و بغرنج ناشی از شرایط گذار از دوران سنت به دوران مدرن قرار گرفته و ازجمله نهادهای اجتماعی تحت تأثیر این شرایط، خانوادۀ ایرانی است. سیاست‌گذاران فرهنگی به‌منظور کاهش آسیب‌های اجتماعی حوزۀ خانواده، ناگزیر از مداخله و ارائه آموزش‌های مرتبط هستند. با توجه به اینکه زنان، از مهم‌ترین مخاطبان ...
بیشتر
جامعۀ ایران هم‌اکنون در وضعیت بسیار حساس و بغرنج ناشی از شرایط گذار از دوران سنت به دوران مدرن قرار گرفته و ازجمله نهادهای اجتماعی تحت تأثیر این شرایط، خانوادۀ ایرانی است. سیاست‌گذاران فرهنگی به‌منظور کاهش آسیب‌های اجتماعی حوزۀ خانواده، ناگزیر از مداخله و ارائه آموزش‌های مرتبط هستند. با توجه به اینکه زنان، از مهم‌ترین مخاطبان برنامه‌های رادیویی بوده و نقشی کلیدی در تشکیل کانون محبت در خانواده دارند؛ برنامه‌های رادیویی می‌تواند محمل مناسبی برای ارائۀ این‌گونه آموزش‌ها باشد. پژوهش پیش‌رو با استفاده از روش نظریۀ داده محور، داده‌های موردنیاز برای واکاوی نقش رادیو در ارتقای مهارت‌های ارتباطی در خانواده را از طریق مصاحبه عمیق با 17 زن متأهل ساکن تهران که مخاطب برنامه‌های رادیویی بودند، گردآوری کرد. تجزیه‌وتحلیل داده‌ها نشان داد که با توجه به آمادگی و استقبال و نیاز شدید زنان به یادگیری مهارت‌های ارتباطی در خانواده، سهم قابل‌توجهی از برنامه‌های شنیده شده از رادیو توسط زنان، به موضوعات خبری و سرگرمی‌هایی نظیر مسابقات رادیویی اختصاص داشته و برنامه‌های آموزشی در حیطه خانواده نظیر فرزندپروری مبتنی بر نیازها و اقتضائات روز، مهارت‌های ارتباطی و زناشویی و ...، بخش اندکی از برنامه‌های رادیویی را که مشارکت‌کنندگان در پژوهش، مخاطب آن بوده‌اند، شامل شده است. مدل مفهومی نیز نشان می‌دهد که قالب‌های نامناسب برنامه‌سازی، فقدان ارتباط دوسویه مؤثر بین برنامه‌سازان و مخاطبان، بی‌حوصلگی ناشی از مشکلات مالی، جذابیت برنامه‌های ماهواره‌ای و استفاده گسترده از شبکه‌های اجتماعی مجازی، در زمره شرایط علّی، زمینه‌ای و مداخله‌گری قرار دارند که بر «کاهش استفاده زنان از برنامه‌های آموزشی رادیو» به‌عنوان مقوله اصلی این پژوهش اثر داشته‌اند.
