بهناز منتظری؛ محمدعلی حکیم آرا
دوره 9، شماره 20 ، مهر 1392، ، صفحه 101-124
چکیده
توسعه فنّاوری امکان پخش هم‌زمان پیام‌های چندگانه را بر صفحه نمایش فراهم آورده است. پیام‌های متنی (پیام اصلی) و پیام‌های زیرمتنی (در قالب نوار رونده)، از نمونههای متداول این نوع پیامها در تلویزیون هستند. با توجّه به محدودیت ذهن انسان برای پردازش اطّلاعات، اینکه این‌گونه پیام‌های هم‌زمان توسط مخاطب پردازش میشوند ...
بیشتر
توسعه فنّاوری امکان پخش هم‌زمان پیام‌های چندگانه را بر صفحه نمایش فراهم آورده است. پیام‌های متنی (پیام اصلی) و پیام‌های زیرمتنی (در قالب نوار رونده)، از نمونههای متداول این نوع پیامها در تلویزیون هستند. با توجّه به محدودیت ذهن انسان برای پردازش اطّلاعات، اینکه این‌گونه پیام‌های هم‌زمان توسط مخاطب پردازش میشوند یا نه، محل سؤال است و اشتیاق اصحاب رسانه را برای ارسال پیام‌های چندگانه با مشکل رو‌به‌رو میکند. نظریههای پردازش دوگانه، بهویژه مدل «کوشش درخور» نیز چنین معضلی را پیش‌بینی کردهاند. این پژوهش به مطالعه تجربی چگونگی تأثیر هدفمندی مخاطب (به عنوان عامل انسانی) در تعامل با هماهنگی موضوعی پیام‌های متنی و زیرمتنی (بهعنوان عامل رسانهای)، بر میزان یادآوری اطّلاعات پیامها پرداخته است. تعداد 120 شرکت‌کننده در قالب چهار گروه 30 نفری، در موقعیتهای هدفمند/ غیرهدفمند، در معرض اَشکال مختلف پیام‌های متنی و زیرمتنی قرار گرفتند. نتایج تحلیل واریانس دادهها نشان داد هدفمندی نقش مهمی بر یادآوری پیام‌های متنی و زیرمتنی دارد. همینطور، طبق نتایج حاصل از آزمونهای «تی» وابسته و مستقل، هماهنگی و ناهماهنگی پیام‌های متنی و زیرمتنی بر میزان یادآوری اطّلاعات پیام در مخاطبان هدفمند و غیرهدفمند تأثیرات مختلف برجا گذاشت. به‌طور کلّی، هدفمندی بر میزان یادآوری افزود، اما متغیر هماهنگی موضوعی با توجّه به هدفمندی مخاطب، تأثیرات متعارض داشت. ادامه مطالعه در این زمینه، بهویژه در حوزه رسانههای نوینی که در آنها با بیش از دو پیام رو‌به‌رو هستیم، توصیه میشود.
