محمود ترابی اقدم؛ علی‌اصغر فهیمی‌فر
چکیده
سیاه‌پوستان نه‌تنها در جامعة امریکا، بلکه در هالیوود نیز اقلیت نژادی محسوب می‌شوند. چگونگی و چرایی تغییرات روابط سیاه و سفید در این نظام رسانه‌ای با تمرکز بر عنصر برتری‌جویی، مسئلۀ این مقاله است. بدین‌منظور سه فیلم نژادمحور تولد یک ملت (1915)، حدس بزن چه کسی برای شام می‌آید (1967) و هشت نفرت‌انگیز (2015) به‌صورت هدفمند انتخاب شدند. برای ...
بیشتر
سیاه‌پوستان نه‌تنها در جامعة امریکا، بلکه در هالیوود نیز اقلیت نژادی محسوب می‌شوند. چگونگی و چرایی تغییرات روابط سیاه و سفید در این نظام رسانه‌ای با تمرکز بر عنصر برتری‌جویی، مسئلۀ این مقاله است. بدین‌منظور سه فیلم نژادمحور تولد یک ملت (1915)، حدس بزن چه کسی برای شام می‌آید (1967) و هشت نفرت‌انگیز (2015) به‌صورت هدفمند انتخاب شدند. برای کشف سازوکارهای دلالت‌گر معنایی در فیلم‌های مذکور از روش نشانه‌شناسی و الگوی رمزگان پنج‌گانة روایی بارت بهره گرفته شد. برای فهم تغییرات روندی بازنمایی‌ها، از مفهوم اسطوره نزد بارت و کلیشه‌سازی و طبیعی‌سازی نزد هال استفاده شد. یافته‌های پژوهش حاکی از این است که اشکال بازنمایی سیاهان در این فیلم‌ها، متناسب با بافت تاریخی، اجتماعی و سیاسی زمان تولید آنها، در راستای معانی مرجّح ایدئولوژی حاکم، دستخوش تغییر شده است. فیلم اولی با برساخت کلیشه‌های منفی، لزوم به انقیاد کشاندن سیاهان را طبیعی جلوه می‌دهد. فیلم دومی نظم نژادی مرسوم را به چالش کشیده و الگوی تقابلی و تعاملی جدیدی از گفتمان مسلط سفید و گفتمان مبارز سیاه ارائه می‌دهد. در فیلم سومی، شخصیت سیاه به نمایندگی از سیاهان زجر کشیدة تاریخ نژادپرستی در امریکا، در کنشی انتقام‌جویانه، سفیدِ فرادست را تبدیل به فرودست و از برتر بودن او اسطوره‌زدایی می‌کند.
