داود نعمتی انارکی؛ حمید ضیایی پرور؛ جعفر صادقی
چکیده
با ظهور جامعۀ اطلاعاتی تغییرات چشمگیری در مفاهیم و ساختارهای جامعه به وجود آمده است. انفجار اطلاعات ازیک‌طرف و پیشرفت‌های فناوری ICT و پیدایش رسانه‌های نوین از طرف دیگر چالش‌های جدیدی را در عرصۀ دستیابی، درک و استفاده اطلاعات، پیشروی فعالان عرصۀ خبر قرار داده است. لذا برنامه‌ریزان خبر یک رسانه برای دستیابی به اطلاعات به توانایی ...
بیشتر
با ظهور جامعۀ اطلاعاتی تغییرات چشمگیری در مفاهیم و ساختارهای جامعه به وجود آمده است. انفجار اطلاعات ازیک‌طرف و پیشرفت‌های فناوری ICT و پیدایش رسانه‌های نوین از طرف دیگر چالش‌های جدیدی را در عرصۀ دستیابی، درک و استفاده اطلاعات، پیشروی فعالان عرصۀ خبر قرار داده است. لذا برنامه‌ریزان خبر یک رسانه برای دستیابی به اطلاعات به توانایی ویژه‌ای فراتر از سواد پایه‌ای دانش خبر برای رقابت رسانه‌ای و بقاء در جامعۀ اطلاعاتی نیازمندند که از آن به‌عنوان «سواد اطلاعاتی» نام برده می‌شود. یکی از راه‌های ارتقای سطح سواد اطلاعاتی برنامه‌ریزان خبر، آگاهی از وضعیت سواد اطلاعاتی ایشان است. این پژوهش به ترسیم وضعیت سواد اطلاعاتی دبیران خبر و خبرنگاران معاونت سیاسی خبر صداوسیما با تأکید بر هفت مؤلفه تشکیل‌دهنده آن بر اساس مدل پاساداس پرداخته و عوامل مؤثر در ارتقای این مهارت را واکاوی کرده است. این تحقیق به روش پیمایش انجام‌شده و جامعۀ آماری آن دبیران خبر و خبرنگاران شاغل در معاونت سیاسی در تهران هستند و حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران 101 نفر تعیین شد. یافته‌های تحقیق نشان داد که: سواد اطلاعاتی دبیران خبر و خبرنگاران معاونت سیاسی صداوسیما فقط در مؤلفه‌های (تحلیل و ارزیابی اطلاعات، آگاهی پیرامون مسائل حقوقی، اخلاقی و استفاده اطلاعات) در سطح قابل قبولی قرار دارد؛ اما در مؤلفه‌های (تعریف نیاز اطلاعاتی، ادغام و یکپارچه‌سازی اطلاعات و جستجوی اطلاعات) در سطحی متوسط و همچنین در مؤلفه‌های (مهارت‌های مدیریت و سازمان‌دهی اطلاعات و استفادۀ مؤثر و تولید اطلاعات) در سطح پایینی قرار دارد و درمجموع، میانگین نمره سواد اطلاعاتی جامعۀ موردمطالعه 6/51 است که در میانه دامنه 0-100 قرار دارد. مطالعات همچنین نشان داد آموزش دوره‌های زبان انگلیسی و کاربری کامپیوتر (ICDL) رابطۀ مثبت معناداری با سطح سواد اطلاعاتی دارد.
محمد حسین ساعی؛ محمدحسین آزادی؛ هادی البرزی دعوتی
چکیده
رسانه های اجتماعی، پلتفرمی برای کاربرانشان فراهم کرده اند که کاربران از طریق آنها می توانند در سریع ترین زمان با کاربران دیگر ارتباط و نظام پیام رسانی مؤثری برقرار کنند؛ ظهور این نوع پلتفرم ها در جامعه شبکه ای امروز، به‌طور تقریبی همة عرصه های زیست اجتماعی ازجمله فرایندهای حرفه ای و سازمانی تولید خبر به‌مثابه ...
بیشتر
رسانه های اجتماعی، پلتفرمی برای کاربرانشان فراهم کرده اند که کاربران از طریق آنها می توانند در سریع ترین زمان با کاربران دیگر ارتباط و نظام پیام رسانی مؤثری برقرار کنند؛ ظهور این نوع پلتفرم ها در جامعه شبکه ای امروز، به‌طور تقریبی همة عرصه های زیست اجتماعی ازجمله فرایندهای حرفه ای و سازمانی تولید خبر به‌مثابه یکی از ارکان موجده و مبقیه جوامع و حکومت های مدرن را به چالش کشیده است؛ اگر خبرهای منتشرشده در فضای این رسانه های اجتماعی جعلی باشند، کاربران به‌وسیله این خبرها فریفته می شوند و احتمال می رود که تصمیمات اجتماعی شان نامتعارف شود، چنانچه در عصر پساحقیقت، کاربران، بررسی های واقعی و تجزیه‌وتحلیل اطلاعات دریافتی را کنار گذاشته و تقریباً بی‌چون‌وچرا مقهور انواع اطلاعات مخرب می شوند. در این دوران جدید، شناخت کامل ابعاد، اهداف و پیامدهای خبر جعلی که پدیدهای نوظهور و آسیب زاست برای مقابله با ابعاد ویرانگر آن ضروری به نظر می رسد. در این مقاله با بررسی جامع منابع علمی موجود و انجام مصاحبه عمیق، چهار مضمون سازمان یافته «تفاوت خبر جعلی با خبر»، «تشابه خبر جعلی با خبر»، «اهداف» و «پیامدهای» خبر جعلی را با کمک روش تحلیل مضمون ارائه دادیم. از این‌رو خبر جعلی در مؤلفه هایی چون قالب خبری و سازمانی و حرفه ای بودن مشابه و در مؤلفه هایی چون تولید بر بستر رسانه های غیررسمی متمایز از خبر واقعی است. خبر جعلی با اهدافی چون تشکیل جنگ روانی و تأمین منافع مالی، سیاسی و ایدئولوژیک تولیدکنندگان منتشر می شود. خبر جعلی پیامدهایی نظیر مخاطره انداختن امنیت ملی و روان عمومی جامعه و بالابردن احتمال تصمیم‌گیری مبتنی بر اطلاعات غلط را در پی دارد.
