نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد تهیه‌کنندگی تلویزیون، دانشگاه صداوسیما

2 استادیار دانشکده تولید رادیو و تلویزیون دانشگاه صداوسیما (نویسنده مسئول)

3 دانشجوی دکتری فلسفه هنر، دانشگاه آزاد اسلامی و احد تهران مرکز

چکیده

پژوهش پیش‌رو به تحلیل فرایند نشانگی ابژه در مجموعه‌های تلویزیونی می‌پردازد و با هدف شناخت ظرفیت نشانه شدن ابژه‌ها و نقشی که در توسعۀ درام ایفاء می‌کنند؛ مجموعه‌های تلویزیونی خانۀ سبز و تئوری بیگ‌‌بنگ را مورد خوانش قرار می‌دهد. آثاری که بخش عمدۀ روایت‌پردازی در آنها مبتنی بر مکانی ثابت است و ساختارشان در طول قسمت‌ها، فصل‌ها و سال‌های متمادی با همان مکان پیشین گسترش می‌یابد. روش تحقیق این پژوهش از نوع کیفی ـ تحلیل نشانه‌شناسی بوده و جامعۀ موردبررسی پژوهش نیز به‌صورت هدفمند از مجموعه‌های مکان‌محور تلویزیونی انتخاب شده است. همچنین ابزار گردآوری اطلاعات شامل فیش‌برداری از کتاب‌ها، مقالات و متنی‌کردن نمونه‌های مشاهده‌ای است. با توجه به بررسی انجام شده می‌توان گفت فرایند نشانگی ابژه در مجموعه‌های تلویزیونی، ظرفیتی را می‌آفریند که نشانه در محور طولی درام به‌صورت متناوب و دنباله‌دار امکان حضور، نقش‌آفرینی و همنشینی با سایر عناصر درام را داشته باشد و در محور عرضی نیز موجبات همبستگی بیشتر نشانه‌ها و درام را رقم بزند. بهره‌گیری از این فرایند در مجموعه‌های تلویزیونی، ذخیرۀ نشانه ای و قراردادی را ایجاد می‌کند که مجموعه‌‌ در طول قسمت‌های مختلف خود، به‌دفعات می‌تواند از آن در راستای توسعه درام و خلق موقعیت‌های نمایشی استفاده کند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Analysis of Object Semiotization in Development of TV Series Drama A Case Study on ‘Khaneh Sabz’ and the ‘Big Bang Theory Series‘

نویسندگان [English]

  • Poya Raissi 1
  • Masoud Naghashzadeh 2
  • Ramtin Shahbazi 3

1 M.A in TV Production, IRIB University

2 Assistant Professor at Radio and Television Production Faculty, IRIB University (Corresponding Author).

3 Ph.D student in Philosophy of Art, Islamic Azad University, Tehran Central Branch

چکیده [English]

This research has been carried out to explore the process of object semiotization in TV series and intend to recognize the role of object conversion to sign in developing drama. Therefore, this paper analyzes ‘Khaneh Sabz’ (Green House) and the Big Bang Theory series. The series that most of their narratives occur in just one location and their structures take place in the same location over each episode, season and even after years. This research has been carried out based on a semiotics approache and accomplished through a literature review. This case study consists of selected location-based TV series focusing on the published books and articles for data gathering. According to the results, it can be stated that the process of object semiotization on TV series creates the potentiality that allows new signs to attend the syntagmatic axis. In the meantime, signs will be able to role-play in plot and associate with other drama elements. Also, it can bring a correlation between the signs and drama on the pragmatic axis. Applying object semiotization process to TV series initiates an arrangement and a code that series can use them regularly to create dramatic situations and develop drama during various episodes and seasons.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Object Semiotization
  • Developing drama
  • TV Series
  • Place Semiotics
  • Khaneh Sabz
  • the Big Bang Theory
آندرو، دادلی (1389). تئوری‌های اساسی فیلم، ترجمۀ مسعود مدنی، چاپ دوم، تهران: رهروان پویش.
اسلین، مارتین (1393). دنیای درام،ترجمۀ محمد شهبا، چاپ ششم، تهران: انتشارات هرمس.
الام، کر (1396). نشانه‌شناسی تئاتر و نمایش، ترجمۀ محبوبه خلوتی، مقالات کلیدی نشانه‌شناسی، گزینش و ویرایش: امیرعلی نجومیان، تهران: انتشارات مروارید.
الام، کر (1389). نشانه‌شناسی تئاتر و درام، ترجمۀ فرزان سجودی، چاپ چهارم، تهران: نشر قطره.
اوحدی، مسعود (1391). روایت‌شناسی سینما و تلویزیون، تهران: انتشارات دانشگاه صداوسیما.
بنی‌اسدی، نسیم و فرزان سجودی (1394). «نشانه‌شناسی مکان در تئاتر معاصر ایران با تأکید بر اجرای سیندرلا»، نامه هنرهای نمایشی و موسیقی، شماره 11:  38-23.
حامد سقایان، مهدی، حمیدرضا شعیری و محمد فرزان رجبی (1392). بررسی استحالۀ مکانی در نمایشنامه کانال کمیل: رویکرد نشانه ـ معناشناختی، نامه هنرهای نمایشی و موسیقی، شماره: 46-35.
رجب‌زاده طهماسبی، علی؛ کیوان شمشیربیگی و اسدالله غلامعلی (1394). درام آپارتمانی در تلویزیون، تهران: نشر مهر نوروز.
رسام، مسعود و بیژن بی‌رنگ (1375). (تهیه‌کننده و کارگردان) خانه سبز ]مجموعه تلویزیونی[. تهران: صداوسیما.
سالواجینو (1376). مکان و زمان در سینما (ترجمۀ فواد نجف‌زاده). نظریههای زیباییشناسی فیلم. تهران: فارابی.
سجودی، فرزان (1395). نشانهشناسی کاربردی، چاپ چهارم، تهران: نشر علم.
سجودی، فرزان (1391). مکان، جنسیت و بازنمایی سینمایی، مجموعه مقالات نشانه‌شناسی مکان، به کوشش فرهاد ساسانی، تهران: نشر سخن.
سیگر، لیندا (1392). فیلمنامه نویسی پیشرفته، ترجمۀ محمد گذرآبادی، تهران: بنیاد سینمایی فارابی.
شهابی باهر، صبورا، سیدمصطفی مختاباد و محمدجعفر یوسفیان کناری (1395). «مطالعۀ جایگاه مکان در نمایشنامۀ ملودی شهر بارانی اثر اکبر رادی با رویکردی نشانه‌شناختی»، نامه هنرهای نمایشی و موسیقی، شماره 12: 33-19.
شعیری، حمیدرضا (1392). نشانه -معناشناسی دیداری: نظریه و تحلیل گفتمان هنری، تهران: نشر سخن.
صافی پیرلوجه، حسین (1395). درآمدی بر تحلیل انتقادی گفتمان روایی، تهران: نشر نی.
عبدی، صلاح‌الدین و مریم دریانورد (1392). «تحلیل ساختاری داستان وجه القمر زکریا تامر با تکیه بر دو محور همنشینی و جانشینی»، فصلنامه جستارهای زبانی، شماره 3: 153-133.
فیروزمند، مازیار (1390). نشانه‌شناسی مکان در نمایشنامه‌های بیضایی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد کارگردانی نمایش، دانشکده سینما تئاتر، دانشگاه هنر تهران.
کوثری، مسعود (1387). «نشانه‌شناسی رسانه‌های جمعی»، وسایل ارتباط جمعی رسانه، شماره 1: 56-31.
لوتمان، یوری (1397). نشانه‌شناسی و زیبایی‌شناسی سینما،ترجمۀ مسعود اوحدی، چاپ پنجم، تهران: سروش.
وانوا، فرانسیس (1397). فیلم‌نامه‌های الگو، الگوهای فیلمنامه، ترجمۀ داریوش مودبیان، تهران: نشر ثالث.
 
 Einstein, Albert. (1961). Relativity: The Special and General Theory: A Popular Exposition, trans. Robert W. Lawson. New York: Crown.
 Gaines, Elliot. (2010). Media Literacy and Semiotics. New York: Palgrave Macmillan.
Gaines, Elliot. (2006). Communication and the Semiotics of Space. Journal of Creative Communications, 1(2), 173–181.
Lorre, Chuck & Prady, Bill. (Creators). (2007-2019). The Big Bang Theory [Television series]. Pasadena: CBS.
Metz, Christian. (1982). The Imaginary Signifier: Psychoanalysis and the Cinema, trans. Celia Britton, Annwyl Williams, Ben Brewster, and Alfred Guzzetti, Bloomington: Indiana University Press.
 Waade, Anne Marit. (2017). Location in Television Drama Series: Introduction. International Journal of TV Serial Narratives, 3(1), 05-10.