نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار حقوق کیفری و جرم‌شناسی، گروه حقوق کیفری و جرم‌شناسی، دانشکده حقوق، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.

2 دانشجوی دکتری حقوق کیفری و جرم‌شناسی، گروه حقوق کیفری و جرم‌شناسی، دانشکده حقوق، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران. (نویسنده مسئول)

چکیده

موضوع پژوهش پیش­رو، بررسی الگوی کلی روایت در فیلم‌های دادگاهی«کیفری ـ جنایی» از منظر فرهنگی و روش آن تحلیل روایت در فیلم‌های فوق‌الذکر است. بدین­منظور از نظریات بازتاب و ساختارگرایی به‌منظور بنیان‌هایی استفاده شده است که می‌توانند نحوه و معنای چینش روایت را توضیح دهد. مدل اتخاذشده برای تحلیل ساختاری روایت، مدل ویکتور ترنر است که روایت را به چهار مقطع «نقض قاعده»، «بحران»، «چاره‌اندیشی» و «بازادغام»(نتیجه چاره‌اندیشی) تقسیم می‌کند. در «سینمای هالیوود»دوازده فیلم و در «سینمای ایران» نیزدوازده فیلم با این مدل تطبیق داده شده‌اند. نتایج پژوهش حاکی از آن است که «سینمای هالیوود» ساختار یکدستی از روایت‌های دادگاهی ارائه می‌دهد که مبتنی برقانون‌محوری است؛ بدین­معنا که این روایت‌ها با تأکید بر مقطع چاره‌اندیشی، دادگاه را نهاد صالح حل بحران به تصویر کشیده‌اند. در مقابل، «سینمای ایران» از ارائه روایت دادگاهی منسجم و قانون‌مدار ناتوان بوده است. سینمای ایران با تکیه‌بر قدرت مقطع بحران، یا همچون سینمای قبل انقلاب، به دادگاه و فرایند دادرسی کیفری قدرتی ناچیز داده است و همچون سینمای بعد انقلاب، دادگاه را نهاد ناشایست تحقق عدالت به تصویر کشیده است. به‌این‌ترتیب به نظر می‌رسد که علت عمده قانون‌مدار نشدن روایت در فیلم‌های ایرانی و عدم شکل‌گیری ژانر دادگاهی در سینمای ایران، حاکی از عدم باور به کارکرد نهاد دادگاه بوده است تا مواردی از قبیل ضعف فیلم‌نامه‌های دادگاهی یا ناتوانی از اقتباس مناسب فیلم‌های هالیوودی.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Structural Analysis of the Cultural Model of Narrative in Hollywood and Iranian Movies from the aspect of legalism

نویسندگان [English]

  • Mohammad Farajiha 1
  • Mohammad Ganjalishahi 2

1 Associate Professor, Department of Criminal Law and Criminology, law faculty, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran.

2 Ph.D. student, Department of Criminal Law and Criminology, law faculty, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran. (Corresponding Author)

چکیده [English]

This research has been carried out to examine general structure of courtroom movies which include criminal proceedings. The research method is narrative analysis in the aforementioned movies. To this end, reflection and structuralism theories have been used as foundations that can explain the narrative. The model adopted for structural analysis of the narrative is the Victor Turner’s model, which divides the narrative into four sections: Rule violation, Crisis, Solution thinking, and Reintegration. Twelve movies from Hollywood and twelve movies from the Iranian cinema have been adapted to this model. The research findings suggest that Hollywood cinema present s a coherent structure and a law-based courtroom narrative. In this sense, these narratives emphasizing the stage of Solution Thinking have portrayed the court as the competent institution for resolving the crisis. In contrast, Iran’s cinema has been incapable of providing a coherent and law- based courtroom narrative. Iran’s cinema has emphasized the power of Crisis stage that like the pre- revolutionary cinema gave little attention to the courtroom and criminal justice process, or like post-revolutionary cinema has portrayed the court as an incompetent institution to administer justice. Therefore, it seems that the basic reason for the non-rule of law in the Iranian movies suffers from the absence of developing court genre is the idea that courts do not function as they should as far as court scripts are concerned and their inability to adapt Hollywood movies appropriately.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Narrative
  • Courtroom
  • Iranian Cinema
  • Hollywood
  • Crisis
ابوت، اچ پورتر (1397).سواد روایت، ترجمۀرؤیاپورآذر و نیما اشرفی، چاپ دوم انتشارات اطراف.
اسکندری، علی و حسینعلی افخمی (1396).«تحلیلساختاری‌ ‌ سینمای ‌ اسطوره‌ای‌ ‌ دوران ‌ گذارانقلاب (1357-1360)؛مطالعه موردی تحلیل‌ روایت فیلم «خونبارش»، مجله جهانی رسانه، شماره 2: 19-1.
اسکولز، رابرت (1393).درآمدی بر ساختارگرایی در ادبیات، ترجمۀ فرزانه طاهری، چاپ سوم، انتشارات آگه.
اجلالی، پرویز (1384).دگرگونی اجتماعی و فیلم‌های سینمایی در ایران: جامعه‌شناسیفیلم‌هایعامه‌پسندایرانی(1309-1357)، انتشارات فرهنگ و اندیشه.
آزادارمکی تقی وآرمینامیری (1388).«بررسی کارکردهای سینما در ایران (ارزیابی سینمای سال‌های 1374 تا 1385 بر اساس توزیع کارکردی فیلم‌ها)»،دو فصلنامه جامعه‌شناسی هنر و ادبیات،  شماره 2: 130-99.
اکو، امبرتو (1397).نشانه:تاریخ و تحلیل یک مفهوم، ترجمۀ مرضیه مهرابی، انتشارات علمی فرهنگی.
بارت، رولان (1392).درآمدی بر تحلیل ساختاری روایت‌ها، چاپ دوم، انتشارات رخداد نو.
باهنر، ناصر وطاهرهجعفری (1389). تلویزیون و تأثیرات کاشتی آن بر هویت ایرانیان، فصلنامه تحقیقات فرهنگی ایران، شماره 4 : 156-131.
بوردول دیوید وکریستین تامپسون (1396). هنر سینما، ترجمۀ فتاح محمدی،چاپ چهاردهم نشر مرکز.
پراپ، ولادمیر (1386).ریخت‌شناسی قصه‌های پریان، ترجمۀ فریدون بدره‌ای، چاپ دوم، انتشارات توس.
پرینس، جرالد (1391). روایت شناسی: شکل و کارکرد روایت‌ها، ترجمۀ محمد شهبا، انتشارات مینوی خرد.
تودوروف، تزوتان (1397). بوطیقای نثر (همراه با جستارهایی نو در باب حکایت)، ترجمۀ کتایون شهیر راد، انتشارات نیلوفر.
سوسور، فردینان (1396).دوره زبان‌شناسی عمومی، ترجمۀ کورش صفوی، چاپ ششم، انتشارات هرمس.
صافی پیرلوجه، حسین (1396).درآمدی بر تحلیل انتقادی گفتمان روایی، چاپ دوم، نشر نی.
حسینی، مجید (1392). تن دال: تحول فرهنگ سیاسی در سینمای پرمخاطب ایران، انتشارات رخدادنو.
ژنت، ژرار (1394) ساختگرایی و نقد ادبی (مقاله در کتاب: ساختگرایی، پساساختگرایی و مطالعات ادبی)، ترجمۀ‌ محمود عبادیان، چاپ سوم، پژوهشکده فرهنگ و هنر اسلامی.
کالر، جاناتان (1388).در جستجوی نشانه‌ها، ترجمۀ لیلا صادقی و تینا امرالهی، نشر علمی.
گوتر، آران (1395).فرهنگ زیباشناسی، ترجمۀ محمدرضا ابوالقاسمی، نشر ماهی.
لتوین، دیوید. استاکدیل جوورایین (1397).معماری درام، ترجمۀ امیر راکعی، چاپ دوم، نشر ساقی.
متز، کریستین (1395) نشانه شناسی سینما، ترجمه روبرت صافاریان، نشر سینا.
هاوکس، ترنس (1394). ساختگرایی و نشانه‌شناسی، ترجمۀ مجتبی پردل، نشر ترانه.
 
ABA, American bar association (1999). perception of the U.S justice system
Alexander, Victoria D. (2003). Sociology of the Arts. London: Blackwell publishing
 Bergman, Paul, Asimow Michael, (1996) reel justice: courtroom goes to movies, universal press syndicate company.
Cohen, Stanley (1972). Folk Devils and Moral Panics, Routledge press
 Danto, A.C (1985). Narration and knowledge, New York: Columbia university press.
Drexler, peter (2001). The German Courtroom Film During the Nazi Period: Ideology, Aesthetics, Historical Context, Journal Of Law And Society, Volume 28, Number 1.
Innes, Martin (2012). Signal crimes and Signal Policing, Article in The Police Journal
Machura, Stefan and Ulbrich, Stefan (2001). Law in Film: Globalizing the Hollywood Courtroom Drama, Journal of Law And Society, Volume 28, Number 1.
Rafter,Nicole (2001). American Criminal Trial Films: An Overview of Their Development, 1930–2000, Journal of law and society, volume 28. 9-24
Sadr, Hamidreza (2006). Iranian cinema: a political history, I.B.Tauris & Co.Ltd
Silbey, Jessica (2003). Patterns of Courtroom Justice, Journal of law and society, volume 28. 97-116
Turner, victor (1986). the anthropology of performance, New York, PAJ publications.
White. G. Edward (2014). American Legal History: A Very Short Introduction, New York, Oxford University press.