نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد تولیدسیما، هنرهای نمایشی، گروه تولید سیما، دانشکده دین و رسانه، دانشگاه صداوسیما، تهران ایران .

2 دانشیار گروه تلویزیون، دانشکده تولید رادیو و تلویزیون، دانشگاه صداو سیما، تهران ایران. ( نویسنده مسئول).

چکیده

هدف این پژوهش، بررسی کاستی‌های موجود در برنامه ­های مستند تلویزیونی با موضوع زندگی شخصیت‌های دینی است که در برخی موارد، منجر به معرفی نادرست این شخصیت‌ها شده است. با توجه به اینکه اغلب کمبودها به مرحلۀ پیش‌تولید بازمی‌گردد، این پژوهش با استفاده از روش مصاحبۀ عمیق با ده نفر از صاحبنظران و مستندسازانِ این حوزه، به بررسی مهم‌ترین چالش‌ها در پنج بخش سوژه‌یابی، تحقیق، فیلمنامه، تعیین مخاطب و انتخاب عوامل تولید پرداخته است. براساس یافته‌ها، «پژوهش»که از ارکان تولید فیلم مستند است، در تعداد زیادی از این آثار با سهل‌انگاری انجام گرفته که در نتیجه وجوه دراماتیک زندگی سوژه بر مستندساز مخفی مانده است. همچنین در ساختار و فرم این گونه مستندها، خلاقیت و تنوع خاصی دیده نمی‌شود. از این‌رو، برای بروز خلاقیت در ایجاد ساختارهای مناسب در بازنمایی زندگی و سیرۀ عالمان دینی ضروی است که برنامه ­سازان مستند در تولید آثاری با این موضوع، پنج مرحله متمایزی که در این پژوهش معرفی شده ­اند، طی کنند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Pathology of television Biography documentaries in the representation of religious figures in the pre-production stage.

نویسندگان [English]

  • Hossein Ahmadi 1
  • Ali Rajabzadeh Tahmasebi 2

1 M.A in Television Production, Department of Television, Faculty of Religion and Media, IRIB University, Tehran, Iran.

2 Associate professor, Department of television, Faculty of Radio and Television Production, IRIB University, Tehran, Iran.(Corresponding Author)

چکیده [English]

This research aims to investigate the deficiencies in television productions about the lives of religious figures. This research looks for the reasons for the failure of these television productions. The research investigates the most important challenges of the pre-production stage of these works by using the in-depth interview method with ten experts and documentary makers in this field. These five steps are topic finding, research, script, audience determination, and selection of the production team.

The findings show that the research in these documentaries was done carelessly and the dramatic aspects of the subject's life were not carefully examined. This is why we do not see any innovation and diversity in the form of these documentaries. As a result, to create suitable structures to represent the life and career of religious scholars on television, it is necessary to carry out the five steps mentioned carefully.

As a result, to create suitable structures to represent the life and career of religious scholars on television, it is necessary to carry out the five steps mentioned carefully.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Biography documentary
  • television
  • religious figures
  • pre-production
آل‌‌احمد، مصطفی (1391). مستند پرتره لزوماً بیوگرافی یک شخص نیست/کم‌کاری کرده‌ایم، خبرگزاری مهر دسترسی در06/10/1395 از وبسایت : http://www.mehrnews.com/news/1727394 
آدل، ام (1387). شیوه‌‌های تحقیق در رادیو و تلویزیون، (مترجم: محمدرضا پاسدار)، تهران: انتشارات دانشگاه صدا وسیما.
اساسنامه طرح اندیشمندان و فرهیختگان معاصر جهان اسلام، قم: اداره کل پژوهش‌‌های اسلامی رسانه.
اسکویی، مهرداد (12، شهریور،1386). اولین نشست علمی پرتره در سینمای مستند، تهران: فرهنگستان هنر.
افدرهاید، پاتریشا (1389). درآمدی کوتاه برفیلم مستند، (مترجم: کیهان بهمنی)، تهران: افراز.
امامی، همایون (1389). جستاری در گونه‌‌شناسی سینمای مستند ایران، تهران: اداره کل پژوهش و آموزش سیما.
پوریا، امیر (12، شهریور،1396). مستند بیوگرافیک و ظرفیت‌‌های اجتماعی و حرفه‌‌ای، مقالۀ ارائه‌شده در اولین نشست علمی پرتره در سینمای مستند، تهران: فرهنگستان هنر.
تهامی‌‌نژاد، محمد (12 شهریور 1386). شیوه‌‌های مستند شخصیت‌‌نگار. مقالۀ ارائه‌شده در اولین نشست علمی پرتره در سینمای مستند، تهران: فرهنگستان هنر.
ثروتمند، میرحسین (1385). بررسی شخصیت و شخصیت‌‌پردازی در فیلم مستند انسان‌محور، پایان‌‌نامۀ کارشناسی‌‌ارشد. رشتۀ تولید سیما، تهران: دانشگاه صدا وسیما.
خالقی طبری، احمد (1377). بررسی وجوه زیبایی‌‌شناسی و ساختاری فیلم مستند شخصیت‌محور در ایران، پایان‌‌نامۀ کارشناسی‌‌ارشد، رشتۀ تهیه کنندگی، تهران: دانشگاه صدا و سیما.
دهقانپور، حمید (1382). سینمای مستند ایران و جهان، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها.
زکریایی، محمدعلی (1378). فرهنگ مطهر، بنیاد فرهنگ و اندیشۀ معاصر با همکار کانون فارغ التحصیلان علوم اجتماعی.
رابیگر، مایکل (1383). کارگردانی فیلم مستند، (مترجم: حمیدرضا احمدی لاری)، تهران: نشر ساقی.
ضابطی جهرمی، احمد (1393). شکل‌‌شناسی و گونه‌‌شناسی فیلم مستند، تهران: رونق.
فضل علیزاده، پانیذ (1395). بررسی سینمای مستند زندگی‌‌نامه‌‌ای-بپوپیک با تأکید بر سینمای ایران، پایان‌‌نامۀ کارشناسی‌‌ارشد، دانشگاه هنر.
فلیک، اووه (1394). درآمدی بر تحقیق کیفی، (مترجم: هادی جلیلی)، تهران: نشر نی.
ورهام، فرهاد (1386). اولین نشست علمی پرتره در سینمای مستند، تهران: فرهنگستان هنر.
همپ، باری (1382). ساختن فیلم مستند، (مترجم: جمال آل‌‌احمد)، تهران: نشر ساقی.
نرم‌افزار با فرزانگان (1396). قم: محصول اداره کل پژوهش‌‌های اسلامی رسانه.