نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری جامعه شناسی، دانشکده ادبیات، علوم انسانی و اجتماعی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

2 استادیار گروه علوم اجتماعی، جامعه‌شناسی، دانشکدۀ ادبیات، علوم انسانی و اجتماعی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران. (نویسندۀ مسئول)

3 دانشیار گروه جامعه‌شناسی، پژوهشکدۀ علوم‌انسانی و مطالعات اجتماعی، واحد جهاد‌ دانشگاهی، تهران، ایران.

چکیده

هدف این پژوهش، تحلیل بازنمایی کنشگری سیاسی زنان در سریال‌های تاریخی پخش‌شده از سیمای جمهوری اسلامی ایران در دهۀ چهارم پس از انقلاب ( سال­های 1400-1390) با استفاده از روش کیفی از نوع تحلیل روایت گریماس است. با توجه به هدف پژوهش با نمونه‌گیری هدفمند دو سریال«تبریز در مه» و «بانوی سردار» که در آنها زنان شخصیت اصلی سریال و کنشگر عرصۀ جامعه و سیاست بودند، انتخاب و مورد تحلیل قرار گرفتند. زنان کنشگر عرصۀ سیاست در این سریال‌ها بین 20 تا 40 سال داشتند. هر دو شخصیت اصلی زن سریال‌ها(دختر خان و دختر ولیعهد) از طبقۀ بالای اجتماع هستند. در این سریال ها بین طبقۀ اجتماعی و کنشگری زنان رابطۀ مستقیم وجود دارد. کنش اجتماعی -سیاسی زنان در آنها بازتابی از ساختار سیاسی و اجتماعی حکومت داخلی، و دخالت دولت‌های غربی در امور داخلی ایران بوده است. این بازنمایی کنش سیاسی زنان را در مقوله‌های بسیاری، از جمله در گفتمان شخصیت‌های حاضر در سریال‌ها (دیالوگ‌ها)، در لوازم و ابزار استفاده‌شده توسط آنها (اسب و اسلحه)، شرکت در امور سیاسی و اجتماعی، ایجاد انسجام و همبستگی اجتماعی، مقبولیت اجتماعی، دفاع از ارزش‌های دینی و آرمان‌ها، برقراری عدالت اجتماعی و همین‌طور ایجاد تغییر اجتماعی در جامعۀ زمان خود را نمایش می­دهد. با بررسی‌های انجام‌شده در این پژوهش، معلوم شد که امر بازنمایی زنان طبقات پایین جامعه که در وقایع سیاسی- اجتماعی تاریخ ایران نقش اساسی داشتند، مورد توجه قرار نگرفته است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Representation of women's political activism in the historical series of the 90s (Tabriz Dar Meh and Banoi Sardar)

نویسندگان [English]

  • Maryam Mottaghi 1
  • Aseme GHasemi 2
  • Tahmine SHaverdi 3

1 Ph.D. Student in Sociology, Faculty of Literature, Humanities and Social Sciences, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran.

2 Assistant Professor, Department of Social Sciences, Faculty of Literature, Humanities and Social Sciences, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran. (Corresponding Author)

3 Associate Professor, Department of Sociology, Research Institute for Humanities and Social Studies, Jahad-e Daneshgahi Branch, Tehran, Iran.

چکیده [English]

The purpose of the current research is to analyze the representation of women's political activism in historical series broadcast on the Islamic Republic of Iran in the fourth decade after the revolution (1390-1400) using a qualitative method of Grimas narrative analysis. According to the purpose of the research, two serials "Tabriz Dar Meh" and "Banoi Sardar" in which women were the main characters of the film and social and political actors were selected and analyzed. The female political activists in these series were between 20 and 40 years old. Both the main female characters of the series are from the upper social class. The socio-political action of women in these series has been a reflection of the political and social structure of the internal government, and the involvement of Western governments in Iran's internal affairs. This representation of women's political action in many categories (themes), including in the speech of the characters in the series (dialogues), in the tools used by them (horses and weapons), participation in political and social affairs, creates Social cohesion and solidarity, social acceptability, defense of religious values ​​and ideals, establishing social justice and creating social change in the society of its time are well displayed. With the investigations carried out in the current research, the representation of women from the lower classes of the society, who played an essential role in the social-political events of the history of Iran, has not been taken into consideration.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Narrative Analysis"
  • Political Activism"
  • Women"
  • "
  • Analysis of Grimas Narrative"
- اسپریگنز،تامس(1399) فهم نظریه های سیاسی،ترجمه فرهنگ رجایی،انشارات آگه، تهران  
-ابرکرامبی، نیکلاس.(1394).«درآمدی بر جامعه شناسی ».مترجم هادی جلیلی، نشر نی.
اوحدی ،مسعود(1391).روایت شناسی سینما و تلویزیون، تهران:انتشارات دانشکده صدا وسیما.
-آقا خانی بیژنی،محمود، صادقی ،اسماعیل وجهانگیر،صفری (1393)، «تحلیل چند مولفه پایداری در آثار شاعران پایداری  (دعوت به جهاد، ستایش آزادی ، مهدویت و پیروزی و....)"،نشریه ادبیات پایداری دانشگاه شهید باهنر کرمان ، سال پنجم ،شماره دهم ،بهار و تابستان.
-بروجردی علوی،مهدخت .مهدی زاده ،سید محمد.شاکری نژاد ،محسن. (1398) .بازنمایی زنان چادری در سریال های تلویزیونی ایران . فصلنامه رسانه های دیداری و شنیداری ،دوره 13،شماره 29، ، تهران ،ایران
-پناهی سمنانی،محمد.پناهی سمنانی ،احمد.(1376). «فتحعلیشاه قاجار،سقوط در کام استعمار» .تهران.انتشارات نمونه..
-جنیدی, مریم, سنگی, لیلا. (1397). موانع و چشم‌اندازهای مشارکت سوژه‌ی زنان در امر سیاسی ایران (نمونه مطالعاتی: دهمین دوره‌ی انتخابات مجلس شورای اسلامی). فصلنامه علمی- پژوهشی زن و جامعه, 9)35), 84-59
-حاجی مرادی،مریم.(1391).پایان نامه با عنوان «بررسی نقش تحصیلات در مشارکت سیاسی زنان» دانشگاه علامه طباطبایی،بهمن 1391
-  خضری،زهرا. شاوردی ،تهمینه. قاسمی ،عاصمه.(1400) تاثیر تماشای تلویزیون بر ارزش های فرهنگی –اجتماعی زنان ساکن مهاباد ،فصلنامه علمی رسانه های دیداری وشنیداری،دوره پانزدهم ،شماره 3،پاییز،67-33.                                       
-دنیاری، سکینه.علم،محمدرضا.(1395).« بررسی وضعیت زنان در دوره قاجار با تکیه بر دیدگاه سفرنامه نویسان » فصلنامه جندی شاپور ،دانشگاه شهید چمران اهواز، سال دوم ، شماره 6
-دوورژه، موریس.(1395) «اصول علم سیاست» ،مترجم ابوالفضل قاضی،ناشر امیرکبیر.
-دهقان ، حسین . (1392) «بررسی وضعیت زنان در عهد ناصرالدین شاه قاجار» مجله تاریخ پژوهی شماره 57، صص57-79
-راش،مایکل،(1391) «جامعه وسیاست :مقدمه ای برجامعه شناسی سیاسی»، مترجم منوچهر صبوری،چاپ 11،ناشر سمت
-زارعی،مجتبی.(1396) «بررسی انتقادی فمینیسم لیبرال-رادیکال و مارکسیستی-سوسیالیستی با الگوی فطرت گرایانه در مطالعات زنان، فصلنامه علمی پژوهشی الگوی پیشرفت اسلامی،ایرانی.
 -سنگ برکان،حسین.(1398) «پایان نامه با عنوان چگونگی بازنمایی نمادهای عاشورایی در فیلم وسریال های تلویزیونی» دانشگاه صدا وسیما ی جمهوری اسلامی ایران.
عزیزی کاوه ،علی.کاویانی راد، مراد.(1390) « نقش هویت مکانی در بروز کنش سیاسی » نشریه تحقیقات کاربردیعلوم جغرافیایی .جلد 17، شماره 20.
-فراست خواه، مقصود.(1395) «روش تحقیق در علوم اجتماعی با تاکید برگرانددتئوری GT(نظریه برپایه) انتشارات آگاه.
-قهرمانی ،محمد باقر.بختیاری،محمد جواد.(1398)« بازنمایی زنان در فیلم های آپار تاید مطالعه موردی دو فیلم وینی ماندلا و سارافین » . نشریه زن و فرهنگ.شماره 41
-گلابی، فاطمه و حاجی پور، فتانه (۱۳۹۱)، تاثیر خانواده بر مشارکت سیاسی زنان، فصلنامه زن و جامعه پاییز ۱۳۹۱، شماره سوم، سال سوم، صص ۵۶-۳۱
-گیدنز،انتونی(1380) سیاست،جامعه شناسی و نظریات اجتماعی، ترجمه منوچهر صبوری،نشر نی، تهران
-مک کاریک، ایرناریما،(1390)،دانشنامه نظریه های ادبی ،ترجمه مهران مهاجرو محمد نبوی،ج چهارم،تهران:آگه
-مهدی زاده ،سید محمد(1387).رسانه ها و بازنمایی،تهران:وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی،دفتر مطالعات وتوسعه رسانه ها.
-مهدی زاده ،سید محمد،(1392)،نظریه های رسانه :اندیشه های رایج و  انتقادی،ج سوم،تهران،همشهری.
-نژاد بهرام، زهرا(1392). «موانع مشارکت سیاسی زنان در ایران» ناشر رسانش.
- Lal, B., Kwayu, S., & Ahmed, S. (2020, December). Women’s Political Participation on Social Media: The Case of Tanzania. In International Working Conference on Transfer and Diffusion of IT (pp. 384-390). Springer, Cham.
-Buranajaroenkij, D., Doneys, P., Kusakabe, K., & Doane, D. L. (2018). Expansion of women’s political participation through social movements: The case of the red and yellow shirts in Thailand. Journal of Asian and African Studies, 53(1), 34-48.
-Lv, Z,& Deng, C. (2019).”Dose Women’s Political empowerment matter for improving the environment? A heterogeneous dynamic panel analysis”, Sustainable Development, 27(4),pp 603-612.
-Dyer,Richard (2005) White in Film Theory: Concept in Media and Cultural studies, Volum 3 Routledge.