نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار دانشگاه تربیت مدرس

2 دکتری پژوهش هنر

چکیده

علیّت یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های بشری و از بنیادی‌ترین مفاهیم فلسفی است. فیلسوفان غربی که اندیشه آنها، در این پژوهش مورد مطالعه است، از دوران باستان تا معاصر رابطه بین علّت و معلول را از چند نظر بررسی کرده‌اند. فیلسوفان سنتی و کلاسیک، به‌ویژه ارسطو، رابطه علّی را ضروری و قطعی دانسته‌اند. به این معنا که این رابطه بر اصل ضرورت بنا نهاده شده است و هر پدیده‌ای در جهان، ضرروتاً علتی دارد. در روایت کلاسیک که معمولاً فیلم‌های هالیوودی نمونه آن هستند، علیت مهم‌ترین عنصر است که وحدت و انسجام پیرنگ داستانی را تضمین می‌کند. به سبب آنکه علیت در سنت فلسفی ارسطو، ضروری بود، در روایت سینمایی کلاسیک نیز رابطه علت و معلول براساس اصل ضرورت است. این رابطه در روایت سینمایی پست مدرن به‌صورت تصادفی در می‌آید. به نظر می‌رسد تغییرات رابطه علّت و معلول در اندیشه فلسفی، موجب دگرگونی علیّت در ساخت روایی فیلم‌ها شده است. به این علت که روایت در سینمای ایران و فیلم‌های داستانی بازتاب و انعکاس روایت در سینمای غرب است، این پژوهش تلاش دارد علاوه‌بر تحقیق و اثبات تأثیر علیّت در فلسفه بر رابطه علت و معلولی در روایت سینمایی، فیلم سینمایی طعم گیلاس(1378) را به‌صورت هدفمند و به روش تحلیلی ـ توصیفی مورد تحلیل محتوایی قرار بدهد، تا دگرگونی روایت از طریق تغییر در روابط علت و معلولی بررسی شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Philosophical Approach to Causality Principle in Postmodern Cinematic Narrative (A Study of Taste of Cherry)

نویسندگان [English]

  • Asghar fahimi far 1
  • Ali Sheikhmehdi 1
  • asadollah gholamali 2

2 master

چکیده [English]

Causality is a significant concern to humankind and also a fundamental philosophic concept. Western philosophers whose ideas are discussed in this research, studied cause-effect relationship from different point of views. Cinematic narrative is a combination of causality ,time and space system. In classic narrative which are typically in Hollywood films, causality is the most important element that guarantee the coherence and unity of a plot. Since the causality in Aristotle's philosophical tradition was essential, the cause-effect relationship in classic cinematic narrative is also based on the principle of necessity. Cause-effect relationship in postmodern cinematic narrative is accidental. It seems that variation in cause-effect relationship through philosophical thoughts resulted in transformation of causality in film narrative structure. Since narrative in Iranian films is in part a reflection of the narrative in western cinema, this study tries to investigate and assert the impact of philosophical causality on the cause-effect relationship of cinematic narrative. Furthermore surveying the Taste of Cherry (1999) by method of content analysis is considered to examine the narrative variation from conversion of the cause-effect relationship

کلیدواژه‌ها [English]

  • Causality
  • Philosophy
  • Narration in Post Modern film
  • Abbas kiarostami
  • Taste of Cherry
آفرین، فریده، نجومیان، امیرعلی(1389). خوانشی پساساختارگرا از آثار عباس کیارستمی. تهران: نشم علم
ارسطو،(1363) طبیعیات، ترجمه مهدی فرشاد. تهران: انتشارات امیرکبیر.
بردول، دیوید. تامسون، کریستین (1395). هنر سینما، ترجمۀ فتاح محمدی. تهران: نشر مرکز
بردول، دیوید(1385). روایت در فیلم داستانی جلد دوم، ترجمۀ علاءالدین طباطبایی. تهران: نشر فارابی.
راس، ویلیام دیوید(1377). ارسطو، ترجمۀ مهدی قوام صفری. تهران: نشر فکر روز.
ضیمران، محمد(1395). گذار از جهان اسطوره به فلسفه، تهران: نشر هرمس.
فریدمن، مایکل(1394). کانت و فلسفه علم، ترجمۀ سعید جعفری. تهران: انتشارات نیلوفر.
کاسیرر، ارنست(1389). فلسفه روشنگری، ترجمۀ یدالله موقن. تهران: انتشارات نیلوفر.
کاسیرر، ارنست(1366). زبان و اسطوره. ترجمة محسن ثلاثی. تهران: نشر نقره.
گلشنی، مهدی(1385). تحلیلی از دیدگاه‌های فلسفی فیزیکدانان معاصر. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
مک‌کی، رابرت. (1389). داستان ساختار، سبک و اصول فیلمنامه‌نویسی. محمد گذرآبادی. تهران: انتشارات هرمس.
مورن، ادگار(1394). درآمدی بر اندیشه پیچیده، افشین جهان دیده. تهران: نشر نی.
نقیب‌زاده، عبدالحسین(1394). فلسفه کانت؛ بیداری از خواب دگماتیسم، تهران: آگاه.
هایزنبرگ، ورنر(1368). جزء و کل، ترجمة حسین معصومی همدانی. تهران: مرکز نشر دانشگاهی
.
 
Heisenberg, W (1927) The Physical Principles of the Quantum Theory, Chicago Ill: The University of Chicago Press.
Kant, Immanuel (1998) Critique of Pure Reason: The Cambridge Edition of The Works of Immanuel Kant; ed. Paul Guyer and Allen W. Wood;
Cambridge University Press.
Mulvey, Laura (1998). Kiarostami’s Uncertainty Principle, in: Sight and Sound, 8, 6, Juni/June. pp. 24-27.