فصلنامه علمی رسانه‌های دیداری و شنیداری

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اعضای هیات تحریریه

اصول و ضوابط نشریه

اصول اخلاقی انتشار مقاله

فرایند پذیرش مقالات

بانک ها و نمایه نامه ها

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

اطلاعات آماری

شبکه‌های اجتماعی مجازی و تولید شایعات در انتخاباتِ سیاسی (مطالعه موردی: شبکه اجتماعی اینستاگرام)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری علوم ارتباطات، دانشگاه تهران(نویسنده مسئول)

2 دانشیار دانشکده ارتباطات، دانشگاه علامه طباطبایی

چکیده

پژوهش کیفی پیش‌رو که با روش اتنوگرافی انجام گرفته است، به دنبال پاسخ به این سؤال است که شبکه‌های اجتماعی مجازی در تولید شایعات انتخابات سیاسی در کشور چه نقش و کارکردی دارند؟ جامعه آماری پژوهش، صفحات فارسی زبان شبکه اجتماعی اینستاگرام است که در انتشار اخبار انتخاباتی، دو ماه قبل و دو ماه بعد از برگزاری انتخابات مجلس شورای اسلامی و خبرگان رهبری سال 1394 فعالیت داشته‌اند. از میان این صفحات قابل مشاهده به عنوان چارچوب نمونه‌گیری،40 صفحه با روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب و با مصاحبه آنلاین با 17 نفر از صاحبان این صفحات و تحلیل کیفی داده‌های حاصل از آن، مهم‌ترین ویژگی‌های شبکه‌های اجتماعی مجازی در امر تولید شایعات سیاسی در زمان انتخابات و مهم‌ترین منابع تولید این شایعات در شبکه‌های اجتماعی مجازی مورد مطالعه قرار گرفته است. بر اساس نتایج پژوهش، امکانات تعاملی، تولید و انتشار محتوا توسط کاربر، تشکیل گروه‌های دوستانه، ویژگی‌های چند رسانه‌ای و همچنین سطح گسترده ارتباطات میان فردی، از مهم‌ترین ویژگی‌های شبکه‌های اجتماعی مجازی در امر تولید و انتشار شایعات در جامعه است. پژوهش نشان می‌دهد شایعات انتخاباتی در ایسنتاگرام با اهداف تبلیغات سیاسی، ایجاد ناآرامی در فضای انتخابات، سرگرمی، تولید نفاق بین اعضای جامعه، مخدوش کردن اصل انتخابات و عدم وجود دموکراسی واقعی در  فرایند اجرای آن، کاهش انگیزه افراد جهت شرکت در انتخابات و تخریب نامزدهای رقیب و احزاب مخالف از سه منبع اصلی گروه‌های اپوزیسیون داخلی و خارجی، فعالان سیاسی در احزاب و ستادهای انتخاباتی هریک از نامزدها و عموم مردم در شبکه اجتماعی اینستاگرام تولید و انتشار می‌یابد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Role of Social Networks in Generating Rumors in Election Periods (Case Study: Instagram)

نویسندگان [English]

  • morteza shams 1
  • Mohammadmadi Forghani 2

1 researcher/IRIB

چکیده [English]

Expansion of social media activity on the internet and mobile phones has provided suitable space for production and publication rumors in the society. This qualitative study has been conducted in 1394, with an Ethnographical method and depth interview techniques to collect data, in a period of two months before and two months after the parliamentary elections and the assembly of experts for leadership. Among the pages of Persian language Instagram as statistical society, 40 pages selected with targeted sampling and depth interviewed with 17 people among the owners of these 40 pages, and analyzed data while studying sources of political rumors during the election period. According to results of this study, interactive features, the production and publication content by users, the formation of friendly groups, multimedia features and the widespread interpersonal communication are most important features of social networks in the production and publication of rumors in the society. Research shows that political rumors in the Instagram produced and published with the goals of political propaganda, unrest in the election space, entertainment, the production of dissension among members  of the society, the distortion of elections and the lack of democracy in it, reducing the motivation of people to participate in the election and the destruction of rival candidates and opposition parties by three main sources of internal and external opposition groups, political activists in the parties and election campaigns of each of the candidates and the public in the social network.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Social Networks
  • Social Network Instagram
  • Political rumors
  • Elections
  • IRIB
مراجع
 
    افروز، غلامعلی(1376). روان­شناسی شایعه و روش‌های مقابله، تهران: چاپخانه دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
آقابابایی، عزیزاله و محمدرضا تاجی(1391). عوامل مؤثر بر شبکه‌های اجتماعی(مطالعات موردی کاربران کافی نت‌ها در شهرستان شهرکرد). مجموعه مقالات همایش ملی رسانه و مسائل اجتماعی ایران، اصفهان: دفتر تبلیغات اسلامی.
آلپرت، جی. دبلیو و پستمن، لئو(1374). روان‌شناسی شایعه، ترجمة ساعد دبستانی، تهران: مرکز تحقیقات مطالعات و سنجش برنامه‌ای سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران.
 بصیریان جهرمی، حسین(1392). رسانه‌های اجتماعی: ابعاد و ظرفیت‌ها، تهران: دفتر مطالعات و برنامه‌ریزی رسانه‌ها.
 بلیک، رید و هارولدسن، ادوین(1378). طبقه‌بندی مفاهیم در ارتباطات، ترجمة مسعود اوحدی، تهران: انتشارات سروش.
 بهمنی، مهرزاد(1392). نظرسنجی از شهروندان 15 سال و بالاتر تهرانی درباره شبکه‌های اجتماعی و نحوه تعامل با آنها، تهران: مرکز تحقیقات سازمان صدا وسیما.
 پویا، علیرضا و زینب ملکی(1391). راهبرد کیفی پژوهش قوم‌نگاری: مفهوم، پارادایم، ویژگی‌ها و مباحث تکمیلی، فصلنامه توسعه سازمانی پلیس، شماره 9: 87-61.
تن، الکسیس(1388). نظریه‌ها و پژوهش‌های ارتباط جمعی، ترجمة نعیم بدیعی، تهران: همشهری.
ستوده، هدایت‌الله(1379). روان‌شناسی اجتماعی، تهران: آوای نور.
کاپفرر، ژان نوئل(1380). شایعه، ترجمة خداداد موقر، تهران: نشر و پژوهش شیرازه.
کریمی، یوسف(1384). روان‌شناسی اجتماعی، تهران: رشد.
گیدنز، آنتونی(1377). جامعه‌شناسی، ترجمۀ منوچهر صبوری، تهران: نی.
مددپور، محمد(1383). «جامعه شبکه‌ای از نگاه دو متفکر معاصر: مانوئل کستلز و کوین کلی»، ماهنامه کتابماهکلیات، شماره 7: 41-26.
Bennet, J. Owers, M. & Tuker, M. (2010). Workplace of Social Networking. PropertyManagement. Vol. 28, No. 3, pp. 138.
Bowler, G. M. Jr, (2010). Netnography a Method Specifically Desiged to study Cultures and Communitise Online. The Qualitative Report, 15(5), pp 1270- 1275.
Boyd, D. & Ellison, N. (2007). Social Network Sites: Definition, History and Scholarship. Journal of Computer-Mediated Communication. Vol. 133, PP. 210-230.
De Lassuse, C. & Anido Freire, N. (2014). Access to the Luxury brand myth in pop-up stores: Anetnographic and semiotice analysis. Journal of Retailing and Consumer Services, 21(1), pp 61-68.
Johansson, M. (2008). “Presentation of the Political Self: Commitment in Electoral Media Dialogue” in Journal of Language and Social Psychologe, Vol. 27, No. 4, 2008, pp. 397-408.
 Kaplan, A. & Haenlein, M. (2010). Users of the World, Unite! The Challenges and Opportunities of Social Media. Business Horizons.
Konziets, R. V. (2010). Netnography: doing ethnographic research online, Los Angeles Calif. London: SAGE.
  Obar, Jonathan A.; Wildman, Steve. (2015). "Social media definition and the governance challenge: An introduction to the special issue". Telecommunications policy 39 (9). Electronic copy available at: http://ssrn.com/abstract=2647377
Pempek, A. (2009). College Students Social Networking Experiences on Face Book. Journal of Applied Developmental Psychology, Vol. 30, No. 3, pp. 227-238.
Newberry. (2001). Raising Student Social Presence in Online Classes. Web Net 2001 Proceedings (In Press).
Rageh, A. Melewar, T. C. & Woodside, A. (2010). Anetnography study to uncover the underlying dimensions of customer ewperience with resort brands. Retrieved from v-scheiner brunel.ac.uk website.
Rollins, M. Nickell, D & Wei, J. (2014). Understanding salespeople’s learning experiences through blogging. A social Learninig approach. Industrial Marketing, 43(6), pp 1063-1069.
Struass, Anselm. Corbin, Juliet M. (1998). Basic of Qualitative Research: Techniques and  
Procedures for Developing Grounded Theory. California, San Francisco. Sage Publication, 1998. 312 pages.
فصلنامه علمی رسانه‌های دیداری و شنیداری
دوره 12، شماره 28 - شماره پیاپی 28
اسفند 1397
صفحه 95-120
فایل ها
اشتراک گذاری
ارجاع به این مقاله
آمار